- Skjalafals
D Ó M U R
Héraðsdóms Austurlands miðvikudaginn
24. apríl 2019 í máli nr. S-29/2018:
Ákæruvaldið
(Helgi Jensson aðstoðarsaksóknari)
gegn
A
(Gunnar Viðar lögmaður)
Mál þetta er höfðað með ákæru
lögreglustjórans á Austurlandi, útgefinni 5. júlí 2018, á hendur A, kennitala […],
til heimilis að […], […], […];
„fyrir skjalafals, með því að hafa
þann 8. mars 2018, kl. 13:35, án heimildar, notað leynilegt aðgangsorð
fyrrverandi sambýlismanns síns, B svonefndan „Íslykil“, til að fara inn á vef
Samgöngustofu og falsað þar með rafrænum hætti, samþykki B á yfirlýsingu um
eigendaskipti á bifreiðinni […] og með því blekkt starfsmenn Samgöngustofu til
að hafa eigendaskipti að bifreiðinni, þó raunverulegt samþykki skráðs eiganda
lægi ekki fyrir og með þessu villt á sér heimildir í blekkingarskyni.
Og fyrir að hafa í framhaldi að
ofannefndu, þann 15. mars 2018, farið inn á rafrænan heimabanka B hjá
Landsbankanum, með því að nota leynilegt aðgangsorð hans, án heimildar og
millifært kr. 2.630-, af bankareikningi hans nr. […] í Landsbankanum, yfir á
bankareikning Samgöngustofu, til þess að greiða fyrir ofannefnd eigendaskipti
að bifreiðinni […] og með þessu villt á sér heimildir í blekkingarskyni.
Telst þetta varða við 1. mgr., sbr.
2. mgr., 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. breytingarlög.
Þess er krafist að ákærða verði dæmd
til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar.“
Skipaður verjandi, Gunnar Viðar
lögmaður, krefst þess fyrir hönd ákærðu að hún verði sýknuð af refsikröfu
ákæruvalds og þá á þeim forsendum að hún hafi ekki beitt blekkingum, að hún
hafi haft umboð og samþykktir fyrir verknaði sínum, að umboð hennar hafi aldrei
verið afturkallað. Að auki vísar verjandinn til sönnunarreglna 108. gr. laga
nr. 88/2008 svo og til saknæmiskrafna, þ.e. neikvæðrar staðreyndavillu ákærðu á
verknaðarstundu. Til vara krefst verjandinn þess að ákærða verði dæmd til
vægustu refsingar sem lög leyfa. Að lokum krefst hann þess að allur
sakarkostnaður verði greiddur úr ríkissjóði, þ.m.t. málsvarnarlaun hans.
Undir rekstri málsins krafðist
ákærða frávísunar málsins, en með úrskurði dómsins þann 31. október 2018 var
þeirri kröfu hafnað. Málið var dómtekið eftir aðalmeðferð og málflutning hinn
28. mars sl.
I.
1. Af rannsóknargögnum lögreglu, skýrslum
fyrir dómi, greinargerð skipaðs verjanda og málflutningi sakflytjenda verður
ráðið að helstu atvik málsins séu að nokkru ágreiningslaus. Liggur þannig fyrir
að ákærða og kærandi máls þessa, […], höfðu verið í óvígðri sambúð í u.þ.b. níu
ár þegar ákærða fór af heimili þeirra á […], þann […]. Óumdeilt er að ákærða ók
úr hlaði þá um daginn á fólksbifreiðinni […] og hafði með sér lausafjármuni
sína í kerru og að þar með lauk sambúðinni.
Samkvæmt gögnum var nefnd bifreið í
bifreiðaskrá Samgöngustofu opinberlega skráð sem eign kærandans, B. Þá liggur
fyrir að kaupdagur kæranda á bifreiðinni, en einnig svokallaður móttökudagur
hjá Samgöngustofu, var 23. janúar 2017, en skráningardagur er tilgreindur degi
síðar. Samkvæmt gögnum greiddi ákærða kaupverð bifreiðarinnar, sem er árgerð […],
með rafrænni millifærslu, 216.000 krónur.
2. Samkvæmt gögnum, þ. á m. frumskýrslu og
dagbók lögreglu, var kærandi, B, fyrst í símasamskiptum við lögreglu að kveldi […],
en einnig daginn eftir. Varðaði erindi hans í bæði skiptin m.a. það að hann
hafði að sögn fengið fregnir um að ákærða hefði að honum forspurðum haft
eigendaskipti á bifreiðinni […] hjá Samgöngustofu, en hann staðhæfði í orðræðu
sinni við lögreglu og að ákærða hefði við þann verknað notað Íslykil hans.
3. Samkvæmt gögnum bar kærandinn, B, fram
formlega kæru á hendur ákærðu hjá lögreglu þann 16. mars nefnt ár vegna
ofangreinds athæfis hennar og þá fyrir skjalafals. Við skýrslugjöf af þessu
tilefni staðhæfði kærandi að ákærða hefði þekkt aðgangsorðið að Íslykli hans,
en af þeim sökum hefði hún getað nýtt sér lykilinn við verknaðinn. Jafnframt
kærði B ákærðu fyrir að hafa með sama hætti farið inn á heimabanka hans og
greitt fyrir eigendaskiptin hjá Samgöngustofu með fjárgreiðslu sem hún hefði
millifært af bankareikningi hans. Og með þessu móti hefði ákærða haft
nafnabreytingu á bifreiðinni og skráð bifreiðina á sig hjá Samgöngustofu.
Kærandi lét þess getið í kæruskýrslunni að ákærða hefði nær strax endurgreitt
umrædda fjárhæð, 2.630 krónur, og þá með því að leggja samsvarandi fjárhæð inn
á bankareikning hans.
Fram kom í kæruskýrslu B að hann
hefði ætíð borið fullt traust til ákærðu, en jafnframt skýrði hann frá því að
honum hefði verið fullkunnugt um þegar ákærða fór alfarin frá heimili hans í
greint sinn og þá á umræddri bifreið. Verður ráðið af skýrslunni að kærandi
hafi látið í það skína að hann hefði á þeirri stundu verið reiðubúinn að
eftirláta ákærðu ökutækið, en að þau hefðu þó aldrei rætt það atriði sín í
millum og þá ekki að bifreiðin yrði því til samræmis skráð sem eign ákærðu.
Í nefndri kæruskýrslu áréttaði
kærandi að bifreiðin […] hefði er atvik gerðust verið skráð sem hans eign hjá
Samgöngustofu og hafði hann orð á því að því hefði í raun verið um nytjastuld
að ræða af hálfu ákærðu.
Kærandi lét þess loks getið í skýrslu
sinni að við brottför ákærðu í greint sinn hefði hún haft á orði að för hennar
væri heitið á heimili móður sinnar, en hann komist að því að það hefði síðan
ekki verið raunin, en af þeim sökum hefði hann grunsemdir um að annar karlmaður
væri kominn í spilið.
Í lögregluskýrslunni, sem tekin var
upp í hljóði og mynd, upplýsti kærandinn, B, að hann hefði breytt aðgangsorðum
að eigin heimabankareikningi og á nefndum Íslykli.
5. Á meðal þeirra gagna sem lögreglan
aflaði við rannsókn máls þessa eru upplýsingar um fjárgreiðslur og millifærslur
í einkabanka kæranda og ákærðu, annars vegar þann frá 23. janúar 2017 og hins
vegar þann 15. mars 2018. Jafnframt aflaði lögreglan upplýsinga og útskrifta
frá Samgöngustofu, þ. á m. af svokölluðum ,,Mínum síðum“ en þar á meðal voru
beiðnir og samþykkisskráningar vegna bifreiðarinnar […] þann 8. og 15. mars
nefnt ár. Einnig aflaði lögreglan gagna úr ökutækjaskrá Samgöngustofu um
bifreiðina.
6. Við yfirheyrslu hjá lögreglu þann 4.
apríl 2018 greindi ákærða stuttlega frá helstu málvöxtum, eins og þeir horfðu
við henni. Er m.a. skráð eftir henni að hún hafi greitt kaupverð bifreiðarinnar
[…] og staðfesti hún að því leyti áðurnefnda millifærslu frá 23. janúar 2017,
að fjárhæð 216.000 krónur. Ákærða staðhæfði að þrátt fyrir þessa kaupgreiðslu
hennar hefði bifreiðin ætíð verið skráð sem eign þáverandi sambýlismanns
hennar, kærandans B. Hún staðhæfði jafnframt að sambýlismaðurinn fyrrverandi
hefði ekki haft uppi neinar athugasemdir þegar hún hvarf af heimili hans með
eigur sínar, þann […], og þá ekki að því er varðaði vörslur hennar á
bifreiðinni.
Við yfirheyrsluna staðhæfði ákærða
að á sambúðartíma hennar og kæranda hefði hún í þágu þeirra beggja annast
fjármál og reikningshald heimilisins. Vegna þessa kvaðst hún m.a. hafa stofnað
svonefndan Íslykil fyrir kæranda, en í framhaldi af því brúkað lykilinn í hans
þágu. Nefndi ákærða þessu til staðfestu m.a. að skömmu fyrir sambúðarslitin
hefði hún annast skráningu á tiltekinni kerru fyrir kæranda, og þá hjá
Samgöngustofu.
Við nefnda yfirheyrslu hjá lögreglu
er nánar skráð eftir ákærðu um atvik máls, og þá um viðbrögð hennar og athæfi
eftir að sambúð hennar og kæranda lauk, en þar um segir m.a.:
„Daginn
eftir ákvað ég að færa bifreiðina yfir á mitt nafn ásamt því að færa
lögheimilið mitt í burtu. Það var fljótfærni hjá mér að gera þetta án þess að
ræða við B, en ég hélt að þetta væri bara best fyrir alla. Ég fer inn a netið
og inn á Samgöngustofu og nota Íslykilinn hans eins og að ég var vön að gera.
... Ég var orðin svo vön að sjá um þessi mál fyrir okkur að ég fattaði ekki að
hugsanlega væri ég að brjóta einhver lög og reglur. B kann ekki á þessi hluti
og því hef ég séð um þá. ... Ég borgaði 2.630 kr. á netinu í hans nafni til að
skrá eigandaskiptin, sem var fljótfærni hjá mér, en ég lagði síðan sömu upphæð
strax inn á B.“
II.
1. Fyrir dómi játaði ákærða
verknaðarlýsingu ákæruskjals lögreglustjóra rétta, að því er varðaði notkun
hennar á Íslykli kæranda við eigendaskiptin á bifreiðinni […], þann 8. og 15.
mars 2018, en einnig að því er varðaði rafræna greiðslu úr heimabanka kæranda.
Ákærða lýsti atvikum í aðalatriðum í samræmi við áðurrakta skýrslu hennar hjá
lögreglu og staðfesti jafnframt efni hennar. Ákærða neitaði hins vegar
refsiverðri sök og vísaði um efnisvarnir í aðalatriðum til þess sem fram kom í
greinargerð skipaðs verjanda, sbr. það sem bókað var hér að framan.
Fyrir dómi tjáði ákærða sig um
málavexti og útskýrði nánar afstöðu sína til sakargifta. Ákærða vísaði til þess
að hún hefði verið í sambúð með kæranda allt frá árinu 2009, en þó með hléum,
en staðfesti að sambúðinni hefði í raun lokið þann […]. Hún sagði að við upphaf
sambúðarinnar hefði kærandi verið nær ósjálfbjarga um notkun tölva og af þeim
sökum hefði það m.a. komið í hennar hlut að annast fjármál heimilis þeirra.
Vegna þessa kvaðst hún og hafa stofnað svonefndan Íslykil og viðeigandi
lykilorð fyrir kæranda og þá samkvæmt munnlegu leyfi hans. Vísaði ákærða til
þess að áður hefði dóttir kæranda aðstoðað hann við fjármálin, en hún í raun
tekið við því verkefni. Bar ákærða að kærandi hefði í framhaldi af því að hún
hóf þennan erindisrekstur gefið henni umboð til þess að fara inn á heimabanka
sinn. Kvaðst hún upp frá því hafa annast greiðslur á reikningum sem snéru að
heimilisrekstrinum, en að auki aðstoðað kæranda í samskiptum hans við
Tryggingastofnun og þá notað Íslykil hans. Að auki kvaðst hún hafa kennt
kæranda á hina rafrænu miðla og sagði þar um m.a.: „... það tók mörg ár að kenna honum á heimabankann og Íslykilinn og ég held
að mér hafi bara tekist ágætlega að kenna honum … það var svona síðustu tvö
árin sem mér fannst hann vera kominn með vilja til þess að gera þetta sjálfur.“
Ákærða skýrði frá því að hún hefði í tvígang verið í rafrænum samskiptum við
Samgöngustofu um málefni sem tengdust kæranda. Sagði hún að seinna tilvikið
hefði komið upp skömmu fyrir nefnd sambúðarslit, nánar tiltekið í febrúarmánuði
2018. Bar hún að það verkefni hefði hún tekið að sér samkvæmt beiðni kæranda og
sonar hans eftir að þeir höfðu átt viðskipti sín í milli með tiltekna kerru.
Ákærða áréttaði að hún hefði haft
munnlegt umboð kæranda til þess að ganga lýstra erinda hans og þá með því að
fara inn á heimabanka hans með Íslyklinum. Ákærða staðhæfði að kærandi hefði
aldrei bannað henni að fara inn á heimabankann og heldur aldrei afturkallað
umboð sitt til hennar vegna þessa erindindisrekstrar fyrir hans hönd.
Ákærða skýrði frá sambúðarslitunum
við kæranda þann […] á sama veg og hún hafði gert hjá lögreglu og bar m.a. að
eignaskiptin þeirra í millum hefðu í raun verið einföld þar sem þau hefðu ekki
átt sameiginlegar eignir. Hún hefði því við slitin aðeins tekið lausafjármuni
sína og þar með umrædda bifreið, […].
Ákærða staðhæfði að kærandi hefði
haft vitneskju um vilja hennar til þess að hafa eigendaskipti á nefndri
bifreið, enda hefði hún keypt hana fyrir eigin fjármuni. Vísaði ákærða til þess
að hún hefði við kaup bifreiðarinnar skráð hana á nafn kæranda með leyfi hans,
en bar að allt það ferli hefði þó verið gert fyrir hálfgerðan misskilning af
hennar hálfu. Ákærða staðhæfði að kærandi hefði ekki haft uppi neinar
athugasemdir við áform hennar um að hafa formlega eigendaskipti og þá þannig að
hún yrði með réttu skráður eigandi ökutækisins.
Ákærða kvaðst í ljósi alls
ofangreinds, en þá ekki síst vegna yfirvofandi sambúðarslita, hafa afráðið að
hefja umskráningar- og eigendaskiptaferli bifreiðarinnar þann 8. mars, en síðan
lokið því verkefni þann 15. sama mánaðar 2018 og þá eftir að hafa greitt
umskráningargjald til Samgöngustofu eftir að hafa farið inn á
einkabankareikning kæranda, sbr. sakarefni ákæru. Ákærða greindi frá því að í
þessu ferli hefði hún enn fremur notað eigin Íslykil, og þá til þess að skrá
sig sem kaupanda bifreiðarinnar.
Nánar aðspurð kvaðst ákærða hafa
litið svo á á verknaðarstundu að nefnd sambúðarslit hefðu í raun engu breytt um
heimild hennar eða lýst umboð frá kæranda, en sagði um það atriði nánar: „... ég hugsaði ekkert út í það að ég væri að
gera eitthvað refsivert ... taldi best að klára þetta strax ... og þar sem ég
hafði nú munnlegt umboð og leyfi til þess.“
Áréttaði ákærða að við nefnda
verknaði hefði hún með öðrum orðum ekki litið svo á að hún þyrfti sérstakt
umboð frá kæranda til þess að nota Íslykil hans eða til þess að fara inn á
heimabanka hans til þess að greiða tilskilið umskráningargjald til Samgöngustofu.
Ákærða kvaðst hins vegar nær strax hafa endurgreitt fjárhæðina inn á
bankareikning kæranda og vísaði til þess að krafan frá Samgöngustofu hefði í
raun ratað þangað af misgáningi af hennar hálfu.
Ítrekað aðspurð bar ákærða að vegna
fyrrnefndrar kennslu hennar hefði kærandi í raun getað annast lýst samskipti
við Samgöngustofu vegna eigendaskipta á bifreiðinni […] á eigin spýtur, og
sagði hún þar um: „Vissulega var það
fljótfærni og kunnáttuleysi, greinilega, eða hugsunarleysi ekkert annað, það var
ekkert á bak við þetta ... mér fannst þetta liggja svo ljóst fyrir, að þetta
væri í lagi, ég var með þetta umboð, taldi mig hafa það, og ég taldi líka að ég
væri að gera honum greiða, að losa hann við þennan gamla bíl.“
2. Kærandi, B, skýrði frá því fyrir dómi
að sambúð hans og ákærðu hefði staðið yfir með hléum í u.þ.b. níu ár. Staðhæfði
hann að í fyrstu hefði sambúðin verið formlega skráð, en eftir að hlé varð þar
á og þau tóku saman að nýju á árinu 2014 hefðu þau verið í óskráðri sambúð.
Kærandi skýrði frá því að ákærða
hefði á sínum tíma greitt kaupverð bifreiðarinnar […], en hann þrátt fyrir það
litið svo á að hún hefði verið sameign þeirra. Hann staðfesti að bifreiðin
hefði og verið skráð á hans nafn og bar að sú ráðstöfun hefði verið gerð með hans
samþykki, en kvaðst ekki véfengja orð ákærðu fyrir dómi um að hann hefði ekki
verið viðstaddur þann gjörning.
Kærandi staðfesti að ákærða hefði á
sínum tíma aðstoðað hann við að stofna til rafrænna samskipta og þá með
Íslykli, en einnig með því að stofna til bankaþjónustu í heimabanka. Hann
kvaðst um síðir hafa lært að nota þessa rafrænu tækni og skilríki.
Kærandi staðfesti jafnframt frásögn
ákærðu um að það hefði verið hún sem hefði annast fjármál þeirra á
sambúðartímanum, en sagði að auki að það hefði verið hún sem hefði m.a. annast
gerð skattframtals hans. Kærandi bar að ákærða hefði og annast hin rafrænu
viðskipti fyrir hann og þar á meðal greitt heimilisreikninga, en af þeim sökum
hefði hún farið inn á heimabankareikning hans. Aðspurður kvaðst kærandi á
nefndum sambúðartíma aldrei hafa bannað ákærðu að annast þessi reikningsskil,
en staðhæfði að í flestum tilvikum hefði hann verið viðstaddur. Staðhæfði hann
að ákærða hefði þannig annast einstök verkefni samkvæmt beiðni hans og þar á
meðal þegar hún hafi fyrir hans hönd verið í samskiptum við Tryggingastofnun.
Hann staðhæfði að þetta hefði einmitt verið raunin þegar ákærða aðstoðað hann,
þann 12. febrúar 2018, við umskráningu hjá Samgöngustofu á sérstakri kerru.
Staðhæfði kærandi að ákærða hefði því í raun aldrei verið með eiginlegt umboð
frá honum til þess að fara inn á heimabanka hans eða til þess að nota hin
rafrænu skilríki hans, þ.e. Íslykilinn, og andmælti hann frásögn ákærðu að því
leyti.
Kærandi staðhæfði að ákærða hefði
fyrst haft orð á sambúðarslitum þeirra um mánaðamótin febrúar/mars 2018. Þá
staðhæfði hann að við brottför hennar af heimilinu hefði hann bannað henni að
fara inn á eða nota heimabanka hans, en einnig nefndan Íslykil.
Aðspurður kvaðst kærandi aldrei hafa
heyrt ákærðu hafa orð á því að vilji hennar stæði til þess að breyta skráðu
eignarhaldi á bifreiðinni […] á sambúðartíma þeirra. Hann kvaðst og fyrst hafa
komist að raun um gjörðir hennar þegar honum hefði í tvígang borist
símaskilaboð frá Samgöngustofu þar um, að morgni 15. mars 2018 og þá um
sakarefni þessa máls. Kærandi staðfesti að sú fjárgreiðsla sem ákærða hafði
fært af bankareikningi hans hefði síðan verið endurgreidd inn á reikning hans,
en af þeim sökum hefði hann ekki orðið fyrir fjárhagslegu tjóni vegna verknaðar
hennar.
3. Vitnið C, hópstjóri hjá Samgöngustofu,
staðfesti framlögð gögn um eigendaskipti á bifreiðinni […], og þar á meðal að
þau hefðu farið fram með rafrænum skilríkjum. Hún greindi frá því að greint
ferli hefði hafist þann 8. mars 2018 en lokið 15. sama mánaðar og þá með
samþykkisskráningu seljanda og kaupanda og loks fullnaðargreiðslu, sbr. m.a.
kafla I.5 hér að framan.
Vitnið D rannsóknarlögreglumaður
staðfesti fyrir dómi rannsóknargögn lögreglu.
III.
Ákærðu er gefið
að sök skjalafals, með því að hafa þann 8. mars 2018, án heimildar, notað leynilegt aðgangsorð
fyrrverandi sambýlismanns síns, kærandans B, svonefndan „Íslykil“, til þess að
fara inn á vef Samgöngustofu og að hafa falsað þar með rafrænum hætti samþykki
hans á yfirlýsingu um eigendaskipti á bifreiðinni […] og með því blekkt
starfsmenn Samgöngustofu til að hafa eigendaskipti að bifreiðinni, þótt
raunverulegt samþykki skráðs eiganda, þ.e. kæranda, hafi ekki legið fyrir og
með þessu athæfi villt á sér heimildir í blekkingarskyni.
Ákærðu er jafnframt gefið að sök að
hafa þann 15. mars sama ár farið inn á rafrænan heimabanka kæranda hjá
Landsbankanum, með því að nota leynilegt aðgangsorð hans, án heimildar, og
millifært 2.630 krónur, af nánar tilgreindum bankareikningi hans yfir á
bankareikning Samgöngustofu, og þá til þess að greiða fyrir nefnd eigendaskipti
og með því villt á sér heimildir í blekkingarskyni.
Eru brot ákærðu samkvæmt ákærunni
talin varða við 1. mgr., sbr. 2. mgr., 155. gr. almennra hegningarlaga nr.
19/1940, sbr. breytingarlög. Ákvæðin eru svohljóðandi:
„Hver, sem notar falsað skjal til þess að blekkja með því
í lögskiptum, skal sæta fangelsi allt að 8 árum. Skal það einkum metið refsingu
til þyngingar, ef skjalið er notað sem opinbert skjal, viðskiptabréf eða
erfðaskrá.
Sömu refsingu varðar að nota fölsuð gögn, sem geymd eru á
tölvutæku formi, til að blekkja með þeim í lögskiptum.“
Ákærða neitar
sök, en játar í öllum aðalatriðum verknaðarlýsingu ákæru.
Samkvæmt því sem
hér að framan hefur verið rakið er samhljómur með ákærðu og kæranda að nokkru
og þá um það að á sambúðartíma þeirra hafi ákærða sinnt erindisrekstri
heimilisins og þá m.a. verið í rafrænum samskiptum. Hafi ákærða m.a. haft
heimild kæranda til þess að fara inn á einkabankareikning hans, en að auki haft
heimild hans til þess að nota Íslykil, sem er notaður til að fá aðgang að vefjum stofnana,
sveitarfélaga, félagasamtaka og fyrirtækja.
Verður í ljósi frásagnar ákærðu og
kæranda lagt til grundvallar að sá síðarnefndi hafi ekki í öllum tilvikum verið
viðstaddur er ákærða sinnti þessum verkum. Í því viðfangi þykir á hinn bóginn
ekki verða fram hjá því horft að kærandi hefur með trúverðugum hætti staðhæft
að verkum þessum hafi ákærða eingöngu sinnt samkvæmt sérstökum beiðnum eða með
samþykki hans. Því hafi eigi verið um að ræða algilt leyfi hans eða umboð til
handa ákærðu. Ágreiningur er um þetta síðastgreinda atriði, en ákærða hefur þó
borið um að kærandi hafi a.m.k. undir lok sambúðar þeirra, fyrri hluta ársins
2018, verið orðinn sjálfbjarga í hinum rafrænu viðskiptum og samskiptum og
verður það lagt til grundvallar.
Samkvæmt
framlögðum gögnum og því sem fram er komið í máli þessu greiddi ákærða kaupverð
bifreiðarinnar […]
í ársbyrjun 2017 og hafði í framhaldi af því forgöngu
um að bifreiðin var í bifreiðaskrá Samgöngustofu skráð sem eign kæranda. Liggur
fyrir að þessi ráðstöfun var gerð með leyfi kæranda, en hann hefur borið um að
hann hafi litið svo á að bifreiðin hefði verið í sameign þeirra.
Í máli þessu
liggur fyrir að ákærða hóf hin rafrænu eigandaskipti bifreiðarinnar […] á svokölluðum
,,mínum síðum“ hjá Samgöngustofu í aðdraganda áðurnefndra sambúðarslita, þann
8. mars 2018. Skráði hún sig með Íslykli kæranda sem seljandi bifreiðarinnar,
en samhliða skráði hún sig með eigin rafrænum skilríkjum, en þá sem væntanlegur
kaupandi hennar. Einnig liggur fyrir að ákærða lauk þessu ferli fyrst eftir að
sambúðarslit hennar og kæranda voru um garð gengin, þ.e.a.s. þann 15. mars sama
ár. Samkvæmt gögnum viðhafði hún þá sams konar ferli og áður, en einnig
samþykkti hún með rafrænum hætti kaupin fyrir hönd kæranda. Loks liggur fyrir
að ákærða fór inn á rafrænan heimabanka kæranda nefndan dag, með því að nota
leynilegt aðgangsorð hans, en greiða síðan fyrir eigendaskiptin.
Í máli þessu
hefur kærandi andmælt þeirri frásögn ákærðu að hún hafi fyrir sambúðarslit
þeirra haft orð á því að vilji hennar stæði til þess að gera breytingu á
eignaskráningu bifreiðarinnar hjá Samgöngustofu. Hann hefur einnig andmælt
þeirri frásögn hennar að hann hafi veitt henni víðtækt umboð til fyrrnefnds
erindisrekstrar og rafsamskipta. Enn fremur hefur hann alfarið andmælt því að
slíku hafi verið til að dreifa eftir að sambúð þeirra lauk um miðjan mars 2018.
Þegar ofangreind atburðarás er virt
er það niðurstaða dómsins að lýst háttsemi ákærðu geti ekki hafa helgast af
staðreyndavillu og að verknaður hennar leiði af þeim sökum til refsileysis.
Að virtum trúverðugum framburði
kæranda er að öllu ofangreindu virtu það niðurstaða dómsins að ákærða hafi ekki
leitt að því líkur að hún hafi haft heimild eða leyfi kæranda eftir að sambúð
þeirra lauk til þess að ganga erinda hans varðandi eigendaskipti á bifreiðinni […]
og þar á meðal að greiða fyrir þau á þann hátt sem hún gerði eða að viðhafa
aðra þá háttsemi sem lýst er í ákæru. Þykir ákæruvaldið því hafa sannað að
ákærða hafi með notkun þeirra rafrænu skilríkja svo sem lýst er í ákæru gerst
sek um skjalafals samkvæmt 1. mgr., sbr. 2. mgr., 155. gr. almennra
hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. breytingarlög.
IV.
Ákærða, sem er fædd árið [...],
hefur samkvæmt sakavottorði sakaskrár ríkisins ekki orðið sek um refsiverða
háttsemi svo kunnugt sé.
Ákvarða ber refsingu ákærðu með
hliðsjón af 77. gr. almennra hegningarlaga. Rétt þykir, einkum með hliðsjón af því að ákærða skýrði í
meginatriðum greiðlega frá atvikum hjá lögreglu sem og fyrir dómi svo og því að
hún hefur ekki áður gerst brotleg við lög og að ekkert tjón varð af háttsemi
hennar, sbr. og ákvæði 3. mgr. 155. gr. hegningarlaganna, að fresta ákvörðun um
refsingu hennar skilorðsbundið, þannig að hún falli niður að tveimur árum
liðnum frá uppkvaðningu dóms þessa að telja, haldi hún almennt skilorð 57. gr. almennra
hegningarlaga nr. 19, 1940, sbr. lög nr. 22, 1955.
Í samræmi við niðurstöðu
dómsins, sbr. ákvæði 235. gr. laga nr. 88/2008, ber að dæma ákærðu til að
greiða allan sakarkostnað málsins. Er þar um að ræða sakarkostnað ákæruvalds og
þá vegna ferðakostnaðar vitnis, að fjárhæð 11.600 krónur, en einnig
málsvarnarlaun skipaðs verjanda hennar, Gunnars Viðars lögmanns, sem í ljósi
umfangs málsins þykir eftir atvikum hæfilega ákveðin 737.800 krónur, og er þá
virðisaukaskattur meðtalinn. Einnig ber að dæma ákærðu til að greiða
ferðakostnað verjandans að fjárhæð 116.548 krónur.
Af hálfu ákæruvalds fór með málið
Helgi Jensson aðstoðarsaksóknari.
Ólafur
Ólafsson héraðsdómari kveður upp dóm þennan.
D Ó M S O R Ð:
Ákvörðun
um refsingu ákærðu, A, er frestað og fellur niður að liðnum tveim árum frá
uppkvaðningu dóms þessa að telja, haldi ákærða almennt skilorð 57. gr. almennra
hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. lög nr. 22/1955.
Ákærða greiði allan sakarkostnað, 865.948 krónur, þ.m.t.
málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Gunnars Viðars lögmanns, 737.800 krónur,
svo og ferðakostnað hans að fjárhæð 116.548 krónur.