Lykilorð:
Umboðssvik

D Ó M U R

Héraðsdóms Reykjavíkur 2. mars 2018 í máli nr. S-193/2016:

Ákæruvaldið

(Björn Þorvaldsson saksóknari)

gegn

Lárusi Welding,

(Óttar Pálsson lögmaður)

Jóhannesi Baldurssyni

(Reimar Snæfells Pétursson lögmaður)

Jónasi Guðmundssyni

(Almar Þór Möller lögmaður)

Valgarði Má Valgarðssyni og

(Gizur Bergsteinsson lögmaður)

Pétri Jónassyni

(Gunnar Egill Egilsson lögmaður)

Mál þetta, sem dómtekið var 2. febrúar síðastliðinn, var höfðað með ákæru héraðssaksóknara, útgefinni 4. mars 2016, á hendur:

„Lárusi Welding, kt. 000000-0000, með lögheimili í Bretlandi,

Jóhannesi Baldurssyni, kt. 000000-0000, Grenimel 46, Reykjavík,

Jónasi Guðmundssyni, kt. 000000-0000, Markarflöt 1, Garðabæ,

Valgarði Má Valgarðssyni, kt. 000000-0000, Sunnuflöt 1, Garðabæ og

Pétri Jónassyni, kt. 000000-0000, Barónsstíg 39, Reykjavík,

fyrir eftirtalin brot gegn lögum um verðbréfaviðskipti og almennum hegningarlögum:

I

Á hendur ákærðu Lárusi sem forstjóra Glitnis banka hf., kt. 000000-0000, Kirkjusandi, Reykjavík, (hér eftir Glitnir), Jóhannesi sem framkvæmdastjóra markaðsviðskipta Glitnis og Jónasi, Valgarði Má og Pétri sem starfsmönnum eigin viðskipta Glitnis, fyrir að hafa í sameiningu stundað markaðsmisnotkun, með hlutabréf útgefin af bankanum sjálfum, á tímabilinu frá og með 1. júní 2007 til og með 26. september 2008, samtals 331 viðskiptadag, með því að setja fram tilboð og eiga viðskipti í viðskiptakerfi Nasdaq OMX Iceland hf. (hér eftir Kauphöllin) sem tryggðu óeðlilegt verð, bjuggu til verð á hlutabréfunum og gáfu eða voru líkleg til að gefa eftirspurn og verð hlutabréfanna ranglega og misvísandi til kynna.

Markaðsmisnotkunin var framkvæmd af ákærðu Jónasi, Valgarði Má og Pétri að undirlagi ákærðu Lárusar og Jóhannesar. Ákærðu Jónas, Valgarð Már og Pétur, sem önnuðust fjárfestingar fyrir bankann sjálfan, lögðu fram, fyrir hönd Glitnis, í upphafi hvers viðskiptadags á tímabilinu, röð stórra kauptilboða með litlu innbyrðis verðbili í hlutabréf í Glitni í tilboðabók Kauphallarinnar. Þegar framboð á hlutabréfunum varð meira en eftirspurn annarra markaðsaðila en Glitnis mættu ákærðu, Jónas, Valgarð Már og Pétur, því að jafnaði með því að bæta við nýjum kauptilboðum jafnharðan og fyrri tilboðum þeirra var tekið og hægðu þannig á eða stöðvuðu verðlækkun hlutabréfanna. Þá hækkaði að jafnaði hlutfall kaupa þeirra á hlutabréfunum í sjálfvirkum pörunarviðskiptum við lok viðskiptadags, þ.e. við lok samfellda viðskiptatímabilsins og í lokunaruppboðum í Kauphöllinni, og höfðu ákærðu þannig áhrif á dagslokaverð hlutabréfanna.

Kaup eigin viðskipta Glitnis á hlutabréfum í Glitni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum á áðurgreindu tímabili voru umfangsmikil og kerfisbundin, enda voru þau verulegur hluti af heildarveltu með hlutabréf í Glitni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum á tímabilinu. Eigin viðskipti Glitnis keyptu 4.782.225.631 hlut af þeim 9.517.189.015 hlutum í Glitni sem viðskipti voru með í sjálfvirkum pörunarviðskiptum á tímabilinu, eða 50,2% af heildarveltunni, en seldu aðeins 117.193.952 hluti, eða 1,2% af heildarveltunni. Kaup umfram sölu námu því samtals 49% af heildarveltunni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum með hlutabréf í Glitni, samtals 4.665.031.679 hlutum eða 101.162.906.220 krónum að markaðsvirði. Þar af voru kaup umfram sölu í opnunaruppboðum 60,5% af heildarveltunni með hlutabréf í Glitni í opnunaruppboðum og kaup umfram sölu í lokunaruppboðum 67% af heildarveltunni í lokunaruppboðum. Nafnverð kauptilboða eigin viðskipta Glitnis í hlutabréf í Glitni nam á fyrrgreindu tímabili 37,6% af heildarnafnverði kauptilboða í hlutabréfin en nafnverð sölutilboða eigin viðskipta Glitnis í hlutabréf í Glitni aðeins 1,2% af heildarnafnverði sölutilboða í hlutabréfin. Samtals námu kaup eigin viðskipta Glitnis á hlutabréfum í bankanum umfram sölu á tímabilinu um 31,3% af öllu útgefnu hlutafé hans.

Með þessum umfangsmiklu kauptilboðum og kaupum, en óverulegu magni sölutilboða og sölu í sjálfvirkum pörunarviðskiptum, komu ákærðu ýmist í veg fyrir eða hægðu á lækkun á verði hlutabréfa í Glitni og mynduðu þannig gólf í verðmyndun á hlutabréfunum. Um var að ræða ólögmætt inngrip í gangverk markaðarins sem hafði áhrif á markaðsgengi hlutabréfa í Glitni, tryggði óeðlilegt verð á hlutabréfunum á tímabilinu, bjó til verð á hlutabréfunum og gaf eða var líklegt til að gefa eftirspurn og verð hlutabréfanna ranglega og misvísandi til kynna. Með háttsemi sinni röskuðu ákærðu þeim forsendum og lögmálum sem liggja að baki eðlilegri verðmyndun á skipulegum verðbréfamarkaði með því að auka seljanleika hlutabréfa bankans með ólögmætum hætti.

Framangreindum viðskiptum og tilboðum eigin viðskipta Glitnis með hlutabréf í Glitni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum á tímabilinu er lýst í eftirfarandi töflu (neikvætt gildi merkir nettó sölu eða sölu umfram kaup, eigin viðskipti Glitnis eru skammstöfuð EVG):

Tímabil	Nettó viðskipti EVG (Fjöldi hluta)	Nettó viðskipti EVG sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti EVG í opnunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti EVG í lokunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nafnverð kauptilboða EVG sem hlutfall af heildarnafnverði kauptilboða	Nafnverð sölutilboða EVG sem hlutfall af heildarnafnverði sölutilboða
Júní 2007	305.480.840	49%	38%	72%	36%	2%
Júlí 2007	233.960.389	58%	36%	82%	43%	3%
Ágúst 2007	343.064.633	52%	48%	89%	37%	1%
September 2007	318.138.063	55%	83%	91%	39%	1%
Október 2007	278.752.044	68%	62%	88%	48%	0%
Nóvember 2007	394.355.694	55%	68%	82%	45%	3%
Desember 2007	257.167.394	50%	100%	71%	38%	0%
Janúar 2008	474.775.529	45%	78%	53%	36%	1%
Febrúar 2008	377.182.955	52%	45%	71%	44%	1%
Mars 2008	232.356.677	41%	19%	35%	38%	3%
Apríl 2008	291.906.725	35%	42%	48%	26%	1%
Maí 2008	282.383.907	39%	0%	62%	30%	1%
Júní 2008	142.369.829	43%	28%	17%	32%	1%
Júlí 2008	226.092.566	54%	67%	58%	37%	0%
Ágúst 2008	134.877.862	51%	100%	61%	33%	0%
September 2008 (til og með 26. sept.)	372.166.572	52%	74%	73%	42%	1%
Alls	4.665.031.679	49%	61%	67%	38%	1%

Viðskiptum og tilboðum ákærða Jónasar (JG í töflu) fyrir hönd eigin viðskipta Glitnis í hlutabréf í Glitni á framangreindu tímabili er lýst í eftirfarandi töflu:

Tímabil	Nettó viðskipti JG (fjöldi hluta)	Nettó viðskipti JG sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti JG í opnunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti JG í lokunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nafnverð kauptilboða JG sem hlutfall af heildarnafnverði kauptilboða	Nafnverð sölutilboða JG sem hlutfall af heildarnafnverði sölutilboða
Júní 2007	211.413.257	34%	10%	33%	27%	2%
Júlí 2007	229.192.459	57%	36%	82%	42%	3%
Ágúst 2007	266.493.699	41%	48%	84%	30%	1%
September 2007	306.767.441	53%	83%	91%	38%	1%
Október 2007	244.289.216	60%	62%	78%	43%	0%
Nóvember 2007	246.510.223	35%	22%	18%	29%	2%
Desember 2007	202.844.831	40%	100%	65%	29%	0%
Janúar 2008	411.776.055	39%	72%	42%	31%	1%
Febrúar 2008	281.064.457	39%	45%	45%	34%	1%
Mars 2008	196.524.904	34%	19%	28%	33%	3%
Apríl 2008	220.297.251	27%	16%	47%	19%	1%
Maí 2008	200.193.433	28%	0%	53%	23%	1%
Júní 2008	79.818.499	24%	0%	24%	18%	0%
Júlí 2008	193.187.841	46%	66%	46%	33%	0%
Ágúst 2008	82.400.246	31%	21%	30%	20%	0%
September 2008 (til og með 26. sept.)	337.757.793	47%	56%	62%	40%	1%
Alls	3.710.531.605	39%	47%	49%	30%	1%

Viðskiptum og tilboðum ákærða Valgarðs Más (VMV í töflu) fyrir hönd eigin viðskipta Glitnis í hlutabréf í Glitni á framangreindu tímabili er lýst í eftirfarandi töflu:

Tímabil	Nettó viðskipti VMV (fjöldi hluta)	Nettó viðskipti VMV sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti VMV í opnunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti VMV í lokunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nafnverð kauptilboða VMV sem hlutfall af heildarnafnverði kauptilboða	Nafnverð sölutilboða VMV sem hlutfall af heildarnafnverði sölutilboða
Júní 2007	0	-	-	-	-	-
Júlí 2007	0	-	-	-	-	-
Ágúst 2007	0	-	-	-	-	-
September 2007	0	-	-	-	-	-
Október 2007	50.828	0%	0%	0%	0%	0%
Nóvember 2007	148.845.471	21%	46%	64%	15%	1%
Desember 2007	54.322.563	11%	0%	6%	8%	0%
Janúar 2008	62.999.474	6%	7%	12%	5%	0%
Febrúar 2008	97.118.498	13%	0%	25%	10%	0%
Mars 2008	35.831.773	6%	0%	7%	5%	0%
Apríl 2008	71.609.474	9%	26%	2%	7%	0%
Maí 2008	82.190.474	11%	0%	9%	7%	0%
Júní 2008	69.076.334	19%	28%	-7%	13%	1%
Júlí 2008	33.004.148	8%	0%	11%	5%	0%
Ágúst 2008	52.477.616	20%	79%	31%	13%	0%
September 2008 (til og með 26. sept.)	34.408.779	5%	18%	11%	3%	0%
Alls	733.311.005	8%	12%	7%	6%	0%

Viðskiptum og tilboðum ákærða Péturs (PJ í töflu) fyrir hönd eigin viðskipta Glitnis í hlutabréf í Glitni á framangreindu tímabili er lýst í eftirfarandi töflu:

Tímabil	Nettó viðskipti PJ (fjöldi hluta)	Nettó viðskipti PJ sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti PJ í opnunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti PJ í lokunaruppboðum sem hlutfall af heildarveltu	Nafnverð kauptilboða PJ sem hlutfall af heildarnafnverði kauptilboða	Nafnverð sölutilboða PJ sem hlutfall af heildarnafnverði sölutilboða
Júní 2007	94.067.583	15%	28%	38%	9%	0%
Júlí 2007	4.767.930	1%	0%	0%	2%	0%
Ágúst 2007	76.570.934	12%	0%	5%	8%	0%
September 2007	11.370.622	2%	0%	0%	1%	0%
Október 2007	34.412.000	8%	0%	10%	5%	0%
Nóvember 2007	0	-	-	-	-	-
Desember 2007	0	-	-	-	-	-
Janúar 2008	0	-	-	-	-	-
Febrúar 2008	0	-	-	-	-	-
Mars 2008	0	-	-	-	-	-
Apríl 2008	0	-	-	-	-	-
Maí 2008	0	-	-	-	-	-
Júní 2008	0	-	-	-	-	-
Júlí 2008	0	-	-	-	-	-
Ágúst 2008	0	-	-	-	-	-
September 2008 (til og með 26. sept.)	0	-	-	-	-	-
Alls	221.189.069	2%	1%	10%	1%	0%

Viðskiptum eigin viðskipta Glitnis með hlutabréf í Glitni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum ásamt sundurliðun á viðskiptum ákærðu Jónasar, Valgarðs Más og Péturs fyrir hvern viðskiptadag á því tímabili sem ákært er fyrir, er lýst í eftirfarandi töflu:

Dagsetning	Heildarvelta	Kaup EVG	Nettó viðskipti Jónasar	Nettó viðskipti Valgarðs	Nettó viðskipti Péturs	Nettó viðskipti EVG	Nettó viðskipti EVG sem hlutfall af heildarveltu	Nettó viðskipti EVG í lokunar uppboðum	Dagsloka gengi
1.6.2007	4.136.897	1.888.235	1.488.235	0	400.000	1.888.235	46%	100%	28,3
4.6.2007	20.767.754	4.162.612	4.162.612	0	0	4.162.612	20%	-	28,2
5.6.2007	9.168.878	2.608.092	2.108.092	0	0	2.108.092	23%	100%	28,2
6.6.2007	19.677.874	3.748.299	3.748.299	0	0	3.748.299	19%	38%	28,15
7.6.2007	11.685.636	5.151.441	5.151.441	0	0	5.151.441	44%	-	28
8.6.2007	44.252.231	16.300.292	16.300.292	0	0	16.300.292	37%	100%	28,05
11.6.2007	33.872.810	19.925.000	19.925.000	0	0	19.925.000	59%	100%	28,3
12.6.2007	16.207.358	1.116.000	-2.164.347	0	0	-2.164.347	-13%	0%	28,3
13.6.2007	35.869.570	22.759.182	22.759.182	0	0	22.759.182	63%	100%	28,5
14.6.2007	10.465.150	2.193.352	1.423.352	0	0	1.423.352	14%	-	28,55
15.6.2007	5.901.231	0	-140.000	0	0	-140.000	-2%	0%	28,5
18.6.2007	5.270.341	215.000	0	0	215.000	215.000	4%	-	28,35
19.6.2007	2.883.726	1.578.127	1.578.127	0	0	1.578.127	55%	-	28,35
20.6.2007	8.377.039	4.557.212	4.137.212	0	250.000	4.387.212	52%	32%	28,3
21.6.2007	2.911.469	1.680.000	1.680.000	0	0	1.680.000	58%	100%	28,3
22.6.2007	41.708.463	34.988.520	26.663.520	0	8.325.000	34.988.520	84%	100%	28,65
25.6.2007	47.870.574	23.931.334	0	0	23.931.334	23.931.334	50%	40%	28,75
26.6.2007	50.435.171	26.138.414	0	0	26.138.414	26.138.414	52%	100%	28,85
27.6.2007	25.945.460	14.607.040	0	0	14.607.040	14.607.040	56%	100%	28,9
28.6.2007	29.493.788	13.155.000	45.000	0	13.105.966	13.150.966	45%	80%	28,8
29.6.2007	197.062.604	109.642.069	102.547.240	0	7.094.829	109.642.069	56%	60%	28,95
2.7.2007	7.993.959	5.070.918	5.070.918	0	0	5.070.918	63%	100%	28,95
3.7.2007	9.554.843	2.490.000	2.420.000	0	70.000	2.490.000	26%	100%	28,9
4.7.2007	8.682.420	1.503.000	1.503.000	0	0	1.503.000	17%	-	28,9
5.7.2007	5.560.332	3.508.423	3.508.423	0	0	3.508.423	63%	-	28,8
6.7.2007	7.519.785	5.362.395	4.362.395	0	1.000.000	5.362.395	71%	-	28,8
9.7.2007	20.594.784	11.933.818	11.933.818	0	0	11.933.818	58%	100%	28,95
10.7.2007	12.414.671	6.650.099	1.905.000	0	2.650.099	4.555.099	37%	100%	29
11.7.2007	20.652.189	10.847.698	10.847.698	0	0	10.847.698	53%	-	29,1
12.7.2007	20.673.726	8.228.507	6.198.507	0	0	6.198.507	30%	-	29,4
13.7.2007	6.652.924	340.526	340.526	0	0	340.526	5%	0%	29,4
16.7.2007	17.913.313	16.030.000	16.030.000	0	0	16.030.000	89%	-	29,4
17.7.2007	19.855.644	16.449.848	16.449.848	0	0	16.449.848	83%	-	29,85
18.7.2007	18.663.196	10.055.175	8.055.175	0	0	8.055.175	43%	-	30,6
19.7.2007	16.475.944	5.160.447	5.160.447	0	0	5.160.447	31%	-	30,7
20.7.2007	4.875.345	2.755.000	2.750.000	0	0	2.750.000	56%	-	30,9
23.7.2007	7.613.496	3.240.000	1.443.000	0	0	1.443.000	19%	100%	30,8
24.7.2007	13.170.190	3.260.000	1.456.407	0	1.047.831	2.504.238	19%	5%	30,55
25.7.2007	20.322.692	9.500.000	9.500.000	0	0	9.500.000	47%	0%	30,4
26.7.2007	22.670.006	8.115.000	8.015.000	0	0	8.015.000	35%	0%	30,1
27.7.2007	36.800.740	32.583.074	32.583.074	0	0	32.583.074	89%	100%	30,05
30.7.2007	66.787.469	50.425.615	50.425.615	0	0	50.425.615	76%	100%	29,5
31.7.2007	40.010.732	29.233.608	29.233.608	0	0	29.233.608	73%	86%	30
1.8.2007	43.500.571	20.414.800	20.410.079	0	0	20.410.079	47%	100%	29,5
2.8.2007	15.161.086	6.604.856	6.604.856	0	0	6.604.856	44%	100%	29,55
3.8.2007	42.155.813	24.632.204	23.222.204	0	0	23.222.204	55%	0%	29,25
7.8.2007	13.321.120	5.703.174	4.703.174	0	0	4.703.174	35%	100%	29,25
8.8.2007	14.686.639	11.005.409	11.005.409	0	0	11.005.409	75%	100%	29,3
9.8.2007	14.182.399	10.730.501	10.730.501	0	0	10.730.501	76%	85%	28,85
10.8.2007	38.149.852	22.221.811	22.221.811	0	0	22.221.811	58%	100%	27,9
13.8.2007	14.390.481	10.041.579	10.041.579	0	0	10.041.579	70%	100%	28,4
14.8.2007	25.086.484	17.015.000	17.015.000	0	0	17.015.000	68%	0%	27,95
15.8.2007	33.808.301	21.525.545	21.525.545	0	0	21.525.545	64%	78%	27,5
16.8.2007	31.856.391	19.719.973	19.719.973	0	0	19.719.973	62%	100%	26,6
17.8.2007	46.242.294	28.660.438	28.660.438	0	0	28.660.438	62%	100%	26,8
20.8.2007	94.108.271	56.498.803	0	0	56.498.803	56.498.803	60%	100%	27,75
21.8.2007	19.726.055	9.608.950	0	0	9.608.950	9.608.950	49%	0%	28,05
22.8.2007	26.285.717	3.744.792	0	0	3.744.792	3.744.792	14%	-	28,5
23.8.2007	36.098.714	5.615.577	0	0	4.615.577	4.615.577	13%	0%	28,55
24.8.2007	22.371.213	2.100.000	0	0	2.100.000	2.100.000	9%	0%	28,3
27.8.2007	12.901.265	7.628.176	7.625.364	0	2.812	7.628.176	59%	100%	28,45
28.8.2007	47.459.515	30.130.000	30.130.000	0	0	30.130.000	63%	75%	28
29.8.2007	17.880.351	6.085.000	4.085.000	0	0	4.085.000	23%	100%	28,05
30.8.2007	27.754.741	15.998.766	15.998.766	0	0	15.998.766	58%	100%	28,15
31.8.2007	17.871.917	13.294.000	12.794.000	0	0	12.794.000	72%	100%	28,45
3.9.2007	3.350.671	0	0	0	0	0	0%	-	28,3
4.9.2007	5.972.185	5.679.360	5.679.360	0	0	5.679.360	95%	100%	28,45
5.9.2007	62.701.129	41.152.624	39.052.624	0	0	39.052.624	62%	100%	28,75
6.9.2007	10.868.903	10.167.000	7.132.000	0	3.035.000	10.167.000	94%	-	28,7
7.9.2007	15.367.477	8.335.622	0	0	8.335.622	8.335.622	54%	100%	28,35
10.9.2007	42.205.701	13.161.280	13.161.280	0	0	13.161.280	31%	100%	27,85
11.9.2007	41.032.612	19.195.473	18.695.473	0	0	18.695.473	46%	75%	27,9
12.9.2007	18.410.768	10.000.000	10.000.000	0	0	10.000.000	54%	0%	27,65
13.9.2007	13.237.158	11.142.590	11.142.590	0	0	11.142.590	84%	100%	27,85
14.9.2007	29.852.356	14.870.000	13.870.000	0	0	13.870.000	46%	100%	27,6
17.9.2007	34.639.681	25.110.000	25.110.000	0	0	25.110.000	72%	100%	27
18.9.2007	46.355.028	19.925.000	19.885.000	0	0	19.885.000	43%	100%	27,2
19.9.2007	50.313.275	23.020.908	23.020.908	0	0	23.020.908	46%	100%	28,05
20.9.2007	25.149.107	24.000.000	23.965.000	0	0	23.965.000	95%	100%	28
21.9.2007	27.835.401	21.390.099	21.390.099	0	0	21.390.099	77%	100%	28,15
24.9.2007	25.181.749	14.426.010	14.426.010	0	0	14.426.010	57%	100%	28,35
25.9.2007	42.223.580	15.358.367	15.358.367	0	0	15.358.367	36%	100%	28,25
26.9.2007	18.750.121	12.972.000	12.972.000	0	0	12.972.000	69%	-	28,55
27.9.2007	29.944.033	16.788.916	16.788.916	0	0	16.788.916	56%	100%	28,6
28.9.2007	32.046.134	15.117.814	15.117.814	0	0	15.117.814	47%	100%	28,45
1.10.2007	20.589.521	14.055.909	14.055.909	0	0	14.055.909	68%	66%	28,5
2.10.2007	39.090.850	19.198.567	19.198.567	0	0	19.198.567	49%	8%	28,85
3.10.2007	16.483.956	13.731.772	13.731.772	0	0	13.731.772	83%	86%	28,9
4.10.2007	14.119.286	11.995.400	11.995.400	0	0	11.995.400	85%	100%	29
5.10.2007	7.586.352	6.275.601	4.275.601	0	2.000.000	6.275.601	83%	100%	29,2
8.10.2007	6.957.833	6.273.889	6.273.889	0	0	6.273.889	90%	100%	29,25
9.10.2007	12.771.074	11.539.276	11.539.276	0	0	11.539.276	90%	-	29,15
10.10.2007	7.101.696	5.372.257	5.372.257	0	0	5.372.257	76%	100%	29,1
11.10.2007	5.645.166	1.946.974	1.946.974	0	0	1.946.974	34%	100%	29,2
12.10.2007	9.666.113	8.836.692	8.836.692	0	0	8.836.692	91%	-	29
15.10.2007	29.616.068	21.348.754	21.348.754	0	0	21.348.754	72%	100%	29,05
16.10.2007	3.813.353	2.000.000	0	0	2.000.000	2.000.000	52%	-	28,8
17.10.2007	12.749.218	6.082.000	0	0	6.082.000	6.082.000	48%	55%	28,6
18.10.2007	24.706.400	17.130.000	13.600.000	0	3.530.000	17.130.000	69%	100%	28,55
19.10.2007	24.247.389	19.876.542	19.876.542	0	0	19.876.542	82%	0%	28,25
22.10.2007	28.203.308	17.303.889	17.303.889	0	0	17.303.889	61%	100%	27,8
23.10.2007	42.257.028	26.632.462	26.632.462	0	0	26.632.462	63%	100%	27,9
24.10.2007	35.114.826	29.652.303	29.652.303	0	0	29.652.303	84%	100%	27,2
25.10.2007	14.017.843	11.950.000	11.950.000	0	0	11.950.000	85%	100%	27,7
26.10.2007	11.266.512	6.698.929	6.698.929	0	0	6.698.929	59%	100%	28,05
29.10.2007	9.226.053	3.155.000	0	0	3.155.000	3.155.000	34%	0%	27,85
30.10.2007	24.611.490	14.431.000	0	0	14.431.000	14.431.000	59%	100%	27,95
31.10.2007	7.227.814	3.264.828	0	50.828	3.214.000	3.264.828	45%	-	27,95
1.11.2007	18.801.526	6.715.000	0	6.715.000	0	6.715.000	36%	-	27,6
2.11.2007	17.492.390	9.000.000	0	9.000.000	0	9.000.000	51%	100%	27,3
5.11.2007	27.820.663	18.805.000	8.775.000	10.030.000	0	18.805.000	68%	0%	26,65
6.11.2007	26.223.906	17.100.000	0	17.100.000	0	17.100.000	65%	-	26,05
7.11.2007	43.550.999	29.065.225	18.735.225	8.330.000	0	27.065.225	62%	100%	25,2
8.11.2007	80.595.784	36.685.904	32.230.904	4.455.000	0	36.685.904	46%	100%	25,2
9.11.2007	61.116.649	31.226.000	21.216.000	7.000.000	0	28.216.000	46%	-	25,15
12.11.2007	25.120.812	9.251.902	8.051.902	1.200.000	0	9.251.902	37%	77%	25,6
13.11.2007	19.313.481	10.559.900	5.044.900	4.515.000	0	9.559.900	49%	100%	25,85
14.11.2007	22.666.477	13.505.074	10.525.074	2.980.000	0	13.505.074	60%	-	26,2
15.11.2007	15.631.934	9.225.000	9.225.000	0	0	9.225.000	59%	-	25,9
16.11.2007	16.059.106	11.545.000	9.545.000	2.000.000	0	11.545.000	72%	100%	25,7
19.11.2007	70.334.911	42.011.000	37.461.000	3.000.000	0	40.461.000	58%	0%	24,9
20.11.2007	65.431.058	37.544.992	33.584.992	1.000.000	0	34.584.992	53%	100%	24,95
21.11.2007	18.390.624	8.632.548	6.702.078	20.000	0	6.722.078	37%	100%	24,5
22.11.2007	24.063.500	12.898.133	11.097.294	0	0	11.097.294	46%	100%	24,45
23.11.2007	46.918.702	28.787.450	22.459.450	6.328.000	0	28.787.450	61%	100%	24,45
26.11.2007	29.381.141	15.331.546	5.101.414	10.230.132	0	15.331.546	52%	0%	24,55
27.11.2007	20.286.626	11.400.000	1.100.000	9.300.000	0	10.400.000	51%	100%	24,15
28.11.2007	31.704.151	25.554.000	0	25.554.000	0	25.554.000	81%	100%	24,45
29.11.2007	8.254.119	5.574.990	2.654.990	2.920.000	0	5.574.990	68%	0%	24,7
30.11.2007	24.138.243	19.168.339	3.000.000	16.168.339	0	19.168.339	79%	100%	24,85
3.12.2007	3.553.064	2.952.525	2.952.525	0	0	2.952.525	83%	100%	24,65
4.12.2007	28.982.436	20.813.524	20.813.524	0	0	20.813.524	72%	67%	23,75
5.12.2007	49.842.969	22.065.481	21.776.359	280.000	0	22.056.359	44%	100%	23,2
6.12.2007	20.718.186	16.458.186	15.857.558	600.628	0	16.458.186	79%	100%	22,9
7.12.2007	22.456.969	14.257.897	11.253.935	3.003.962	0	14.257.897	63%	100%	23
10.12.2007	8.649.488	3.056.690	2.056.690	1.000.000	0	3.056.690	35%	-	22,95
11.12.2007	12.683.594	8.114.852	8.114.852	0	0	8.114.852	64%	-	23,25
12.12.2007	4.849.709	3.386.709	3.386.709	0	0	3.386.709	70%	69%	23,25
13.12.2007	19.222.825	9.053.000	8.062.145	0	0	8.062.145	42%	100%	22,8
14.12.2007	18.438.096	13.100.000	0	13.100.000	0	13.100.000	71%	100%	22,35
17.12.2007	17.611.827	10.015.500	10.015.500	0	0	10.015.500	57%	0%	21,7
18.12.2007	79.590.737	33.258.954	29.223.954	4.035.000	0	33.258.954	42%	50%	21,6
19.12.2007	72.638.219	35.082.973	12.290.000	22.792.973	0	35.082.973	48%	50%	21,75
20.12.2007	59.978.792	22.945.000	19.435.000	3.510.000	0	22.945.000	38%	100%	21,8
21.12.2007	41.927.146	15.285.598	15.285.000	0	0	15.285.000	36%	100%	21,85
27.12.2007	21.681.209	13.707.528	11.705.327	2.000.000	0	13.705.327	63%	71%	22
28.12.2007	27.162.844	15.115.753	10.615.753	4.000.000	0	14.615.753	54%	100%	21,95
3.1.2008	67.391.142	47.489.456	47.489.456	0	0	47.489.456	70%	100%	21,5
4.1.2008	78.801.123	39.397.257	39.397.257	0	0	39.397.257	50%	100%	20,95
7.1.2008	78.905.191	30.846.069	22.846.069	8.000.000	0	30.846.069	39%	100%	20,4
8.1.2008	30.462.282	13.695.731	13.695.731	0	0	13.695.731	45%	0%	20,5
9.1.2008	85.602.212	35.326.446	29.644.040	5.682.406	0	35.326.446	41%	100%	19,8
10.1.2008	52.573.812	22.085.000	19.085.000	3.000.000	0	22.085.000	42%	100%	20,2
11.1.2008	60.411.027	29.841.088	29.810.952	30.136	0	29.841.088	49%	100%	20,3
14.1.2008	28.554.006	15.120.000	0	15.120.000	0	15.120.000	53%	91%	20,2
15.1.2008	37.726.111	23.635.712	11.493.916	11.166.796	0	22.660.712	60%	100%	20
16.1.2008	22.146.235	6.111.971	2.111.971	0	0	2.111.971	10%	-	20,05
17.1.2008	19.962.183	6.933.643	6.933.643	0	0	6.933.643	35%	100%	20,1
18.1.2008	26.870.613	18.108.884	18.108.748	136	0	18.108.884	67%	100%	20,15
21.1.2008	25.131.639	13.051.182	6.051.182	7.000.000	0	13.051.182	52%	100%	19,7
22.1.2008	77.333.937	33.592.901	25.592.901	5.000.000	0	30.592.901	40%	100%	19,65
23.1.2008	56.249.072	27.932.926	27.932.926	0	0	27.932.926	50%	34%	18,85
24.1.2008	40.383.183	12.584.751	12.584.751	0	0	12.584.751	31%	100%	19,55
25.1.2008	65.356.865	21.935.182	21.930.182	0	0	21.930.182	34%	9%	20,7
28.1.2008	29.886.286	13.549.751	13.549.751	0	0	13.549.751	45%	-	20,35
29.1.2008	52.786.175	32.597.081	31.597.081	1.000.000	0	32.597.081	62%	100%	20,2
30.1.2008	74.392.160	27.618.733	23.618.733	4.000.000	0	27.618.733	37%	100%	20
31.1.2008	41.989.956	16.301.765	8.301.765	3.000.000	0	11.301.765	27%	-	19,5
1.2.2008	33.864.000	16.285.103	15.285.103	1.000.000	0	16.285.103	48%	100%	19,35
4.2.2008	22.843.212	12.819.790	0	12.819.790	0	12.819.790	56%	-	19,2
5.2.2008	33.189.106	19.000.000	0	19.000.000	0	19.000.000	57%	94%	18,95
6.2.2008	50.928.254	18.215.000	18.215.000	0	0	18.215.000	36%	100%	18,3
7.2.2008	20.275.781	7.930.000	7.930.000	0	0	7.930.000	39%	-	18,15
8.2.2008	42.476.965	10.405.000	1.340.000	8.065.000	0	9.405.000	22%	100%	17,85
11.2.2008	29.606.942	8.491.892	6.902.000	1.589.892	0	8.491.892	29%	100%	17,1
12.2.2008	34.077.512	14.857.344	13.197.344	1.660.000	0	14.857.344	44%	100%	17,55
13.2.2008	34.196.168	17.439.731	13.395.753	3.523.978	0	16.919.731	49%	100%	18
14.2.2008	39.568.509	29.219.490	29.219.490	0	0	29.219.490	74%	99%	17,9
15.2.2008	37.929.399	24.084.597	23.084.597	1.000.000	0	24.084.597	63%	100%	18,05
18.2.2008	47.871.433	25.218.504	21.008.504	210.000	0	21.218.504	44%	-	18,4
19.2.2008	28.839.798	22.719.821	9.789.821	12.930.000	0	22.719.821	79%	100%	18,25
20.2.2008	30.253.344	17.377.893	11.170.673	6.207.220	0	17.377.893	57%	0%	18,15
21.2.2008	16.694.847	10.577.368	7.001.156	1.576.212	0	8.577.368	51%	100%	17,85
22.2.2008	30.828.111	23.534.997	17.534.997	6.000.000	0	23.534.997	76%	100%	17,75
25.2.2008	35.017.292	19.805.000	16.805.000	3.000.000	0	19.805.000	57%	100%	17,9
26.2.2008	31.242.442	14.764.915	14.764.915	0	0	14.764.915	47%	0%	17,5
27.2.2008	60.472.249	29.160.217	11.642.095	17.518.122	0	29.160.217	48%	100%	17,05
28.2.2008	37.291.183	29.207.278	29.188.994	18.284	0	29.207.278	78%	25%	17
29.2.2008	24.881.210	13.589.015	13.589.015	0	0	13.589.015	55%	15%	16,95
3.3.2008	7.421.450	2.102.397	0	2.102.397	0	2.102.397	28%	0%	16,8
4.3.2008	17.533.846	6.680.231	0	6.680.231	0	6.680.231	38%	-	16,9
5.3.2008	27.236.982	10.680.595	8.490.694	2.189.901	0	10.680.595	39%	-	17
6.3.2008	8.211.967	5.262.060	5.259.313	2.747	0	5.262.060	64%	0%	16,8
7.3.2008	39.703.944	23.177.276	22.247.276	0	0	22.247.276	56%	100%	17
10.3.2008	8.381.009	7.589.517	7.589.517	0	0	7.589.517	91%	100%	17
11.3.2008	33.353.230	9.683.065	7.588.065	0	0	7.588.065	23%	-100%	17,35
12.3.2008	34.845.900	17.829.698	14.116.200	3.189.698	0	17.305.898	50%	0%	17,55
13.3.2008	18.466.172	8.217.943	4.147.943	4.070.000	0	8.217.943	45%	50%	17,05
14.3.2008	43.291.216	14.045.000	5.160.000	0	0	5.160.000	12%	-96%	16,85
17.3.2008	29.438.381	9.692.557	5.702.557	0	0	5.702.557	19%	100%	16,15
18.3.2008	46.634.293	23.689.859	19.689.859	4.000.000	0	23.689.859	51%	53%	16,35
19.3.2008	72.214.061	33.049.591	29.534.639	0	0	29.534.639	41%	52%	16,1
25.3.2008	27.854.677	15.729.909	12.600.967	3.128.942	0	15.729.909	56%	46%	17
26.3.2008	21.910.823	7.484.585	7.429.588	54.997	0	7.484.585	34%	83%	17,5
27.3.2008	58.563.203	17.057.300	4.737.039	8.193.000	0	12.930.039	22%	-100%	17,65
28.3.2008	44.938.772	21.097.296	17.877.436	2.219.860	0	20.097.296	45%	100%	17,15
31.3.2008	30.951.842	24.353.811	24.353.811	0	0	24.353.811	79%	100%	17,25
1.4.2008	49.054.849	10.300.215	8.300.215	1.500.000	0	9.800.215	20%	100%	17,2
2.4.2008	46.812.507	13.016.671	0	13.016.671	0	13.016.671	28%	100%	17,6
3.4.2008	35.179.136	20.382.003	0	20.382.003	0	20.382.003	58%	100%	17,8
4.4.2008	20.622.756	11.711.635	5.997.235	5.714.400	0	11.711.635	57%	0%	17,85
7.4.2008	18.428.069	9.324.445	0	9.324.445	0	9.324.445	51%	0%	18,1
8.4.2008	45.830.683	19.084.285	0	19.084.285	0	19.084.285	42%	0%	18,1
9.4.2008	42.320.891	2.000.000	920.000	0	0	920.000	2%	-	18,1
10.4.2008	56.667.150	11.257.456	11.257.456	0	0	11.257.456	20%	32%	17,55
11.4.2008	46.979.472	18.376.349	18.376.349	0	0	18.376.349	39%	100%	17,25
14.4.2008	34.203.296	16.488.315	16.488.315	0	0	16.488.315	48%	-	17
15.4.2008	37.760.283	21.875.793	19.288.123	2.587.670	0	21.875.793	58%	-	17
16.4.2008	36.207.035	16.892.465	16.892.465	0	0	16.892.465	47%	-	17,1
17.4.2008	60.902.643	19.806.202	19.806.202	0	0	19.806.202	33%	100%	17
18.4.2008	18.327.560	4.017.140	4.017.140	0	0	4.017.140	22%	100%	17,05
21.4.2008	32.363.608	13.242.143	13.240.678	0	0	13.240.678	41%	67%	16,7
22.4.2008	54.208.182	29.143.182	29.143.182	0	0	29.143.182	54%	100%	16,5
23.4.2008	15.486.896	8.204.896	8.204.896	0	0	8.204.896	53%	100%	16,6
25.4.2008	46.455.000	13.025.000	12.025.000	0	0	12.025.000	26%	0%	16,75
28.4.2008	16.635.191	7.313.741	7.313.741	0	0	7.313.741	44%	100%	16,8
29.4.2008	7.214.960	1.570.000	1.570.000	0	0	1.570.000	22%	32%	16,6
30.4.2008	105.932.026	29.456.254	27.456.254	0	0	27.456.254	26%	100%	17,05
2.5.2008	34.804.671	19.262.699	19.262.699	0	0	19.262.699	55%	55%	17,1
5.5.2008	45.757.847	18.973.232	17.973.232	1.000.000	0	18.973.232	41%	-	16,8
6.5.2008	47.575.768	13.621.925	13.621.925	0	0	13.621.925	29%	100%	16,4
7.5.2008	35.456.574	7.141.070	7.141.070	0	0	7.141.070	20%	0%	16,95
8.5.2008	17.015.532	8.331.146	8.331.146	0	0	8.331.146	49%	0%	17
9.5.2008	48.676.420	15.347.363	14.347.363	0	0	14.347.363	29%	100%	17
13.5.2008	34.930.693	16.905.482	0	16.905.482	0	16.905.482	48%	12%	16,85
14.5.2008	47.097.769	20.920.000	20.920.000	0	0	20.920.000	44%	100%	17,05
15.5.2008	51.909.076	7.674.495	7.674.495	0	0	7.674.495	15%	9%	17,3
16.5.2008	93.898.856	39.222.413	36.232.413	2.990.000	0	39.222.413	42%	92%	17,55
19.5.2008	15.740.686	235.000	235.000	0	0	235.000	1%	-	17,8
20.5.2008	34.381.459	9.273.932	7.273.932	0	0	7.273.932	21%	0%	17,7
21.5.2008	11.649.506	5.595.822	5.595.822	0	0	5.595.822	48%	-	17,75
22.5.2008	22.391.380	9.262.609	9.262.609	0	0	9.262.609	41%	100%	17,7
23.5.2008	39.343.973	21.325.365	21.325.365	0	0	21.325.365	54%	50%	17,6
26.5.2008	25.112.353	13.331.896	0	13.331.896	0	13.331.896	53%	0%	17,45
27.5.2008	9.160.026	5.148.820	0	5.148.820	0	5.148.820	56%	68%	17,55
28.5.2008	20.256.954	7.008.982	6.993.161	0	0	6.993.161	35%	100%	17,6
29.5.2008	38.117.518	23.103.293	0	23.103.293	0	23.103.293	61%	0%	17,55
30.5.2008	41.664.444	23.714.184	4.003.201	19.710.983	0	23.714.184	57%	50%	17,3
2.6.2008	37.085.108	24.907.291	9.000.000	15.907.291	0	24.907.291	67%	-	17,1
3.6.2008	25.620.910	11.509.644	11.509.644	0	0	11.509.644	45%	16%	17,05
4.6.2008	20.795.589	9.150.853	8.673.543	477.310	0	9.150.853	44%	100%	17
5.6.2008	9.520.177	5.592.166	5.580.166	12.000	0	5.592.166	59%	0%	17,1
6.6.2008	9.443.686	3.313.560	3.083.560	230.000	0	3.313.560	35%	-	17
9.6.2008	7.856.236	3.367.848	3.367.848	0	0	3.367.848	43%	100%	16,95
10.6.2008	20.323.587	10.456.467	10.456.467	0	0	10.456.467	51%	100%	16,65
11.6.2008	10.802.516	4.091.321	4.091.321	0	0	4.091.321	38%	-	16,6
12.6.2008	20.664.987	4.649.455	4.649.455	0	0	4.649.455	22%	100%	16,55
13.6.2008	7.095.256	4.769.140	4.500.000	269.140	0	4.769.140	67%	100%	16,4
16.6.2008	12.427.789	7.012.789	0	7.012.789	0	7.012.789	56%	-	16,3
18.6.2008	13.444.646	2.061.553	2.061.553	-4.400.000	0	-2.338.447	-17%	-44%	16,25
19.6.2008	5.999.269	1.253.293	1.003.293	-1.874.004	0	-870.711	-15%	100%	16,3
20.6.2008	17.412.089	5.512.153	5.512.153	0	0	5.512.153	32%	0%	16,3
23.6.2008	19.730.910	13.527.029	0	13.527.029	0	13.527.029	69%	100%	16,2
24.6.2008	24.726.803	13.960.564	0	13.960.564	0	13.960.564	56%	0%	15,95
25.6.2008	7.346.097	5.321.010	0	5.321.010	0	5.321.010	72%	-	16,05
26.6.2008	12.651.000	3.500.000	0	3.500.000	0	3.500.000	28%	-	15,85
27.6.2008	21.337.877	8.609.201	0	8.608.201	0	8.608.201	40%	0%	15,65
30.6.2008	26.771.505	7.979.531	6.329.496	0	0	6.329.496	24%	100%	15,4
1.7.2008	32.072.658	16.480.645	16.480.645	-99.423	0	16.381.222	51%	100%	15,25
2.7.2008	16.045.979	9.908.040	9.908.040	0	0	9.908.040	62%	62%	15,4
3.7.2008	24.667.942	16.815.743	8.778.966	8.036.777	0	16.815.743	68%	68%	15,3
4.7.2008	11.414.149	8.903.125	6.654.877	2.248.248	0	8.903.125	78%	-	15,3
7.7.2008	17.509.089	12.163.878	12.163.878	0	0	12.163.878	69%	0%	15,6
8.7.2008	17.130.757	11.395.924	11.395.924	0	0	11.395.924	67%	94%	15,35
9.7.2008	23.557.678	15.474.398	15.474.398	0	0	15.474.398	66%	26%	15,3
10.7.2008	19.730.455	10.308.238	8.005.000	2.303.238	0	10.308.238	52%	-	15,15
11.7.2008	21.661.925	13.746.536	12.724.786	1.021.750	0	13.746.536	63%	100%	15,05
14.7.2008	15.363.349	10.398.728	10.398.728	0	0	10.398.728	68%	100%	14,94
15.7.2008	31.145.432	11.714.461	11.098.696	0	0	11.098.696	36%	18%	14,67
16.7.2008	29.777.353	13.255.008	12.250.008	0	0	12.250.008	41%	100%	14,89
17.7.2008	22.274.680	11.401.900	11.401.900	0	0	11.401.900	51%	98%	15,1
18.7.2008	23.109.155	9.700.000	9.700.000	0	0	9.700.000	42%	95%	15,1
21.7.2008	11.829.929	7.789.221	7.789.221	0	0	7.789.221	66%	-	15,15
22.7.2008	12.710.074	7.209.074	7.209.074	0	0	7.209.074	57%	100%	14,86
23.7.2008	15.305.756	7.553.756	7.553.756	0	0	7.553.756	49%	50%	14,99
24.7.2008	4.340.000	3.193.357	3.193.357	0	0	3.193.357	74%	100%	14,98
25.7.2008	19.809.375	7.809.375	7.809.375	0	0	7.809.375	39%	100%	14,92
28.7.2008	10.297.664	3.054.732	3.054.732	0	0	3.054.732	30%	-	14,8
29.7.2008	6.241.914	142.480	142.480	0	0	142.480	2%	0%	14,91
30.7.2008	19.664.078	10.394.135	0	10.394.135	0	10.394.135	53%	0%	14,76
31.7.2008	15.398.478	9.000.000	0	9.000.000	0	9.000.000	58%	100%	14,83
1.8.2008	20.177.403	6.357.403	0	6.357.403	0	6.357.403	32%	100%	15,2
5.8.2008	18.453.030	6.249.291	0	6.249.291	0	6.249.291	34%	100%	15,1
6.8.2008	4.544.196	2.254.723	0	2.254.723	0	2.254.723	50%	0%	15,15
7.8.2008	6.791.734	3.755.964	0	3.755.964	0	3.755.964	55%	0%	15,1
8.8.2008	16.523.341	6.778.080	5.453.426	1.324.654	0	6.778.080	41%	100%	15,3
11.8.2008	11.640.925	7.375.596	0	7.375.596	0	7.375.596	63%	-	15,25
12.8.2008	8.980.431	4.000.000	0	4.000.000	0	4.000.000	45%	100%	15,3
13.8.2008	3.847.147	500.000	500.000	0	0	500.000	13%	-	15,2
14.8.2008	6.213.798	4.185.167	4.185.167	0	0	4.185.167	67%	-	15,25
15.8.2008	12.678.433	6.762.945	5.762.945	1.000.000	0	6.762.945	53%	100%	15,5
18.8.2008	14.762.475	9.906.398	9.906.398	0	0	9.906.398	67%	33%	15,75
19.8.2008	11.025.000	8.000.000	0	8.000.000	0	8.000.000	73%	-	15,55
20.8.2008	25.462.862	15.354.591	15.354.591	0	0	15.354.591	60%	100%	15,5
21.8.2008	9.870.061	5.342.061	5.342.061	0	0	5.342.061	54%	100%	15,4
22.8.2008	12.632.393	6.132.393	6.132.393	0	0	6.132.393	49%	-	15,6
25.8.2008	15.280.693	8.267.446	5.263.964	3.003.482	0	8.267.446	54%	-	15,5
26.8.2008	17.952.190	11.002.155	4.000.000	7.002.155	0	11.002.155	61%	100%	15,35
27.8.2008	20.570.669	8.000.600	5.846.252	2.154.348	0	8.000.600	39%	97%	15,3
28.8.2008	6.653.049	4.303.049	4.303.049	0	0	4.303.049	65%	-	15,35
29.8.2008	20.904.895	10.350.000	10.350.000	0	0	10.350.000	50%	18%	15,05
1.9.2008	27.842.588	11.248.679	6.248.679	5.000.000	0	11.248.679	40%	100%	14,94
2.9.2008	18.958.076	8.596.800	4.033.425	4.563.375	0	8.596.800	45%	100%	15,05
3.9.2008	10.349.372	5.000.000	0	5.000.000	0	5.000.000	48%	0%	14,95
4.9.2008	27.697.508	11.529.009	0	11.513.009	0	11.513.009	42%	100%	14,71
5.9.2008	13.436.239	4.250.000	4.250.000	0	0	4.250.000	32%	100%	14,4
8.9.2008	20.420.868	10.750.000	10.750.000	0	0	10.750.000	53%	100%	14,55
9.9.2008	34.156.026	17.433.040	17.433.040	0	0	17.433.040	51%	100%	14,18
10.9.2008	37.054.437	14.278.280	11.778.280	2.500.000	0	14.278.280	39%	0%	14
11.9.2008	29.229.451	11.166.559	11.166.559	0	0	11.166.559	38%	100%	13,92
12.9.2008	23.906.748	15.800.000	15.800.000	0	0	15.800.000	66%	100%	13,87
15.9.2008	70.014.200	22.401.213	20.901.213	1.500.000	0	22.401.213	32%	0%	13,59
16.9.2008	68.227.174	46.640.556	46.640.556	0	0	46.640.556	68%	92%	13,43
17.9.2008	52.237.568	33.290.244	33.290.244	0	0	33.290.244	64%	100%	13,27
18.9.2008	46.593.306	34.305.965	33.408.579	0	0	33.408.579	72%	100%	13,6
19.9.2008	86.027.366	53.934.224	53.919.224	0	0	53.919.224	63%	20%	14,34
22.9.2008	49.739.916	17.885.597	4.649.506	0	0	4.649.506	9%	67%	15
23.9.2008	25.134.882	17.665.925	13.333.530	4.332.395	0	17.665.925	70%	40%	14,98
24.9.2008	18.111.941	11.895.663	11.895.663	0	0	11.895.663	66%	-	15,4
25.9.2008	33.311.442	21.558.034	21.558.034	0	0	21.558.034	65%	-	15,85
26.9.2008	28.700.099	16.701.261	16.701.261	0	0	16.701.261	58%	87%	15,7

Hin miklu kaup eigin viðskipta Glitnis á hlutabréfum í bankanum sjálfum í sjálfvirkum pörunarviðskiptum umfram sölu leiddu til þess að hlutabréfin söfnuðust upp hjá bankanum. Vegna lögbundinna takmarkana á eignarhaldi fjármálafyrirtækja á eigin hlutabréfum, reglna um flöggunarskyldu og neikvæðra áhrifa á eiginfjárhlutfall Glitnis þurfti að losa Glitni við hlutabréfin til þess að unnt væri að halda áfram umfangsmiklum kaupum á hlutabréfum í Glitni í sjálfvirkum pörunarviðskiptum. Það var gert með sölu á hlutabréfum í bankanum í stórum utanþingsviðskiptum, fyrir tilstilli verðbréfamiðlunar Glitnis, sem fjármögnuð voru af Glitni. Ákært er fyrir slík hlutabréfaviðskipti og fjármögnun þeirra í II. og III. kafla ákærunnar.

II

Á hendur ákærða Lárusi sem forstjóra Glitnis banka hf., fyrir markaðsmisnotkun, með því að hafa komið á viðskiptum með hluti í Glitni banka hf. þar sem ranglega var látið líta svo út að 14 félög í eigu jafn margra starfsmanna bankans, hefðu 15. og 16. maí 2008 lagt fé til kaupa á samtals 393.385.540 hlutum í bankanum, sem bankinn seldi þeim, og borið af þeim fulla markaðsáhættu, þegar kaup félaganna voru í raun fjármögnuð að fullu með lánveitingum frá bankanum, alls að fjárhæð 6.767.343.208 kr., sem bar þannig, sem lánveitandi og seljandi hlutanna, áfram fulla markaðsáhættu af hlutunum, þar sem engar aðrar tryggingar voru fyrir hendi en hinir seldu hlutir, og voru viðskiptin, sem byggðust á blekkingum og sýndarmennsku, þannig líkleg til að gefa eftirspurn eftir hlutunum í bankanum ranglega og misvísandi til kynna.

Viðskiptin, sem voru tilkynnt íslensku kauphöllinni 15. maí 2008, sundurliðast þannig:

Kaupandi	Fjöldi hluta í Glitni banka hf.	Gengi í viðskiptum	Kaupverð í íslenskum krónum án þóknunar	Eigandi félagsins
Einarsmelur18 ehf.	46.690.000	16,9942	793.459.198	Einar Örn Ólafsson
Margin ehf.	46.663.108	17,05	795.605.991	Magnús Arnar Arngrímsson
Strandatún ehf.	46.680.000	16,9942	793.289.256	Rósant Már Torfason
AB 154 ehf.	46.663.108	17,05	795.605.991	Vilhelm Már Þorsteinsson
Hekt ehf.	30.000.000	16,9942	509.826.000	Eggert Þór Kristófersson
Gnómi ehf.	46.689.324	16,9942	793.447.710	Jóhannes Baldursson
Samtals	263.385.540		4.481.234.146

Viðskiptin, sem voru tilkynnt íslensku kauphöllinni þann 16. maí 2008, sundurliðast þannig:

Kaupandi	Fjöldi hluta í Glitni banka hf.	Gengi í viðskiptum	Kaupverð í íslenskum krónum án þóknunar	Eigandi félagsins
AB 158 ehf.	30.000.000	17,3	519.000.000	Ingi Rafnar Júlíusson
Milli stanga ehf.	10.000.000	17,3	173.000.000	Bjarni Jóhannesson
AB 161 ehf.	10.000.000	17,3	173.000.000	Elmar Svavarsson
AB 133 ehf.	10.000.000	17,3	173.000.000	Ari Daníelsson
Laugalind ehf.	10.000.000	17,3	173.000.000	Friðfinnur R. Sigurðsson
AB 135 ehf.	10.000.000	17,3	173.000.000	Stefán Sigurðsson
Skebbi ehf.	20.000.000	17,3	346.000.000	Rúnar Jónsson
Langidalur ehf.	30.000.000	17,3	519.000.000	Magnús Pálmi Örnólfsson
Samtals	130.000.000		2.249.000.000

Framangreind 14 félög voru nýstofnuð og keypt í þeim tilgangi að eiga í ofangreindum viðskiptum. Þegar viðskiptin áttu sér stað voru félögin öll eignalaus.

III

Á hendur ákærða, Lárusi sem forstjóra Glitnis banka hf., fyrir umboðssvik, með því að hafa í maí árið 2008 misnotað aðstöðu sína hjá Glitni banka hf. sem forstjóri bankans, og stefnt fé bankans í verulega hættu þegar hann fór út fyrir heimildir til lánveitinga og veitti 14 félögum með takmarkaða ábyrgð í eigu jafn margra starfsmanna bankans, eftirfarandi lán, samtals að fjárhæð 6.767.343.208 krónur, til að fjármagna að fullu kaup á alls 393.385.540 hlutum í Glitni, án þess að fyrir lægi samþykki þar til bærrar lánanefndar, án þess að endurgreiðsla lánanna væri tryggð í samræmi við ákvæði lánareglna bankans um töku trygginga fyrir útlánum og án þess að meta á nokkurn hátt greiðslugetu og eignastöðu lánþeganna. Nánar tiltekið:

1. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Einarsmel 18, kt. 000000-0000, í eigu Einars Arnar Ólafssonar, lán að fjárhæð 797.834.161 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 46.690.000 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008, að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

2. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Margin, kt. 000000-0000, í eigu Magnúsar Arnar Arngrímssonar lán að fjárhæð 799.992.791 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 46.663.108 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

3. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Strandatúni, kt. 000000-0000, í eigu Rósants Más Torfasonar lán að fjárhæð 797.663.282 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 46.680.000 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

4. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu AB 154, kt. 000000-0000, í eigu Vilhelms Más Þorsteinssonar lán að fjárhæð 799.992.791 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 46.663.108 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

5. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Hekt, kt. 000000-0000, í eigu Eggerts Þórs Kristóferssonar lán að fjárhæð 512.637.071 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 30.000.000 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

6. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Gnóma, kt. 000000-0000, í eigu Jóhannesar Baldurssonar lán að fjárhæð 797.822.610 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 20. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 46.689.324 hlutum í Glitni hinn 15. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

7. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu AB 158, kt. 000000-0000, í eigu Inga Rafnars Júlíussonar lán að fjárhæð 521.861.654 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 30.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

8. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Milli stanga, kt. 000000-0000, í eigu Bjarna Jóhannessonar lán að fjárhæð 173.953.885 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 10.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

9. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu AB 161, 000000-0000, í eigu Elmars Svavarssonar lán að fjárhæð 173.953.885 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 10.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

10. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu AB 133, kt. 000000-0000, í eigu Ara Daníelssonar lán að fjárhæð 173.953.885 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 10.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

11. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Laugalind, kt. 000000-0000, í eigu Friðfinns R. Sigurðssonar lán að fjárhæð 173.953.885 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 10.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

12. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu AB 135, kt. 000000-0000, í eigu Stefáns Sigurðssonar lán að fjárhæð 173.953.885 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 10.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

13. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Skebba, 000000-0000, í eigu Rúnars Jónssonar lán að fjárhæð 347.907.769 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 20.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

14. Fyrir að hafa veitt einkahlutafélaginu Langadal, kt. 000000-0000, í eigu Magnúsar Pálma Örnólfssonar lán að fjárhæð 521.861.654 krónur. Skrifað var undir lánssamning þess efnis 19. maí 2008 og var lánið greitt út 21. maí 2008. Var láninu varið til að fjármagna að fullu kaup félagsins á 30.000.000 hlutum í Glitni hinn 16. maí 2008 að meðtöldum lántökukostnaði. Lánið var á gjalddaga 20. maí 2012 og hefur verið í vanskilum frá þeim degi. Félagið hefur verið úrskurðað gjaldþrota og verður að telja lánið Glitni að fullu glatað.

IV

Brot ákærðu Lárusar, Jóhannesar, Jónasar, Valgarðs og Péturs samkvæmt kafla I í ákæru teljast varða við a- og b-lið 1. töluliðar 1. mgr. 117. gr., sbr. 1. tölulið 146. gr. laga um verðbréfaviðskipti nr. 108/2007, sbr. áður a- og b-lið 1. töluliðar 1. mgr. 55. gr., sbr. 1. tölulið 78. gr. a., þágildandi laga um verðbréfaviðskipti nr. 33/2003, hvað varðar tímabilið 1. júní til 31. október 2007.

Brot ákærða Lárusar í II. kafla ákæru, telst varða við a-lið 1. töluliðar og 2. tölulið 1. mgr. 117. gr., sbr. 1. tölulið 146. gr. laga um verðbréfaviðskipti nr. 108/2007.

Brot ákærða Lárusar í III. kafla ákæru, telst varða við 249. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

Þess er krafist að ákærðu verði dæmdir til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar.“

Ákærðu neita allir sök og krefjast sýknu. Þeir krefjast þess að málsvarnarlaun verði greidd úr ríkissjóði sem og annar sakarkostnaður.

Með bréfi Fjármálaeftirlitsins til sérstaks saksóknara 31. mars 2011 kærði það allmarga fyrrum starfsmenn Glitnis banka hf. fyrir markaðsmisnotkun með hlutabréf í Glitni á tímabilinu janúar 2004 til október 2008. Meðal hinna kærðu voru ákærðu Lárus, Jóhannes, Valgarð og Jónas. Þá segir í bréfinu að auk þess séu kærðir aðrir sem hlut kunni að eiga að máli. Í bréfinu segir um kæruefnið að þegar Fjármálaeftirlitið hafi hafið rannsókn hefðu verið komnar fram vísbendingar um afmörkuð tilvik meintrar markaðsmisnotkunar sem hafi átt sér stað í aðdraganda bankahrunsins á Íslandi. Fljótlega hafi hins vegar vaknað grunur um að deild eigin viðskipta Glitnis (EVG) hafi verið skipulega beitt til að hækka eða styðja við gengi hlutabréfa sem gefin voru út af bankanum. Þetta hafi ekki einungis verið í aðdraganda hrunsins heldur náð yfir margra ára tímabil. Þá er í bréfinu lýst þeirri skoðun eftirlitsins „að hin meinta skipulagða og kerfisbundna markaðsmisnotkun bankans hafi verið til þess fallin að skekkja eðlilega verðmyndun á hlutabréfum útgefnum af Glitni. Ef rétt reynist þá varðar hin meinta markaðsmisnotkun hlutabréf sem mynduðu allt að 18%, eða um fimmtung, af úrvalsvísitölu Kauphallarinnar.“

Með bréfi 5. ágúst 2010 tilkynnti slitastjórn Glitnis banka sérstökum saksóknara um atvik þau í rekstri bankans sem síðar var ákært fyrir í II. og III. kafla ákærunnar.

Á grundvelli framangreindar kæru og tilkynningar rannsakaði sérstakur saksóknari, síðar héraðssaksóknari, málið og gaf út ákæruna sem hér er til umfjöllunar. Er vísað til hennar um málavexti eins og þeir horfa við ákæruvaldinu. Þá verður í næsta kafla reifaður framburður ákærðu við aðalmeðferð þar sem þeir gera grein fyrir málavöxtum eins og þeir horfa við þeim. Einnig kemur þar fram við hvað þeir störfuðu í bankanum og starfstími þeirra.

Af hálfu ákærða Lárusar er vakin athygli á því í greinargerð hans að honum sé ekki gefið að sök að hafa sjálfur stundað markaðsmisnotkun eins og hinum er gefið að sök í I. kafla ákæru. Hann geti því ekki tekið afstöðu til þess hvort verknaðarlýsing í ákæru sé rétt eða hvort þar sé rétt farið með tölur. Þá mótmælir hann því að hafa lagt á ráðin með ætlaða markaðsmisnotkun eða átt frumkvæði að henni. Hafi verið um markaðsmisnotkun að ræða hafi hún ekki verið að hans undirlagi eins og honum sé gefið að sök. Ákærði kveðst aldrei hafa haft afskipti, hvorki bein né óbein, af kauphallarviðskiptum með eigin hluti bankans eða gefið almenn eða sérstök fyrirmæli um kaup, sölu eða annað fyrirkomulag slíkra viðskipta. Hann hafi ekki átt sæti í nefndum bankans sem höfðu afskipti af eða gáfu fyrirmæli um þessi viðskipti. Varðandi ákæruefni II. og III. kafla bendir ákærði á að lánveitingarnar hafi ekki verið hefðbundin útlán heldur hafi verið um að ræða hluta af ráðstöfunum sem hafi verið ætlað að tryggja hollustu lykilstarfsmanna bankans og vera þeim æskilegur hvati. Lengi hefði tíðkast hjá Glitni, eins og öðrum íslenskum bönkum, að veita starfsmönnum kauprétti og tengja þannig hlunnindi þeirra við hlutabréfaverð í bönkunum sjálfum. Ákærði hafi haft rúma heimild stjórnar bankans til að tryggja þessi atriði og hafi þessar ráðstafanir fallið þar undir. Þá bendir hann á að fjártjónshættan hafi ekki verið meiri en hluthafafundur, stjórn og undirnefnd stjórnar höfðu ákveðið að væri hæfileg í tengslum við hollustu- og hvatakerfi fyrir starfsmenn bankans.

Ákærði Jóhannes lagði ekki fram greinargerð en í III. kafla verður reifaður framburður hans við aðalmeðferð.

Í greinargerð ákærða Jónasar kemur fram að EVG muni hafa stundað viðskipti með hlutabréf í bankanum allt frá árinu 1998 að minnsta kosti. Viðskiptin hafi farið fram í opinberri kauphöll og verið undir eftirliti Kauphallarinnar og Fjármálaeftirlitsins. Sams konar starfsemi hafi verið stunduð árum saman af íslenskum fjármálafyrirtækjum sem skráð voru á verðbréfamarkaði. Bankanum hafi verið heimilt að eiga viðskipti með eigin bréf og í samræmi við þær heimildir hafi hluthafafundur veitt stjórn bankans heimild til að kaupa eigin hluti. Ákærði bendir á að hlutverk EVG hafi meðal annars verið að tryggja að hluthafar gætu ávallt selt hluti sína í bankanum sem sé ein meginskylda hlutafélags á markaði.

Af hálfu ákærða Valgarðs er bent á sömu atriði varðandi viðskipti EVG og opinbert eftirlit með þeim og í greinargerð ákærða Jónasar. Þá tekur ákærði fram að hans aðalstarf hafi verið að eiga viðskipti með erlend verðbréf en hann hafi verið ráðinn til þeirra starfa í bankanum. Hann hafi hins vegar leyst ákærða Jónas af þegar hann var fjarverandi. Ákærði bendir á að hlutfall hans í þeim viðskiptum sem ákært er fyrir sé einungis 8% af heildarveltu eigin viðskipta bankans. Viðskipti hans hafi verið tilviljunarkennd og komi illa heim og saman við verknaðarlýsingu ákæru um umfangsmikil og kerfisbundin viðskipti. Þá bendir ákærði á að hann hafi gengið inn í starf sem hafi fyrir löngu verið fastmótað. Hann hafi fylgt fyrirmælum sem hann hafi ekki haft möguleika á að rengja eða forsendur til að endurmeta.

Í greinargerð ákærða Péturs koma fram sömu athugasemdir og að framan voru raktar úr greinargerðum meðákærðu varðandi viðskipti EVG og opinbert eftirlit með þeim. Þá bendir ákærði á stuttan starfstíma sinn í EVG og að á þeim tíma hafi viðskipti hans með hlutabréf í bankanum verið óveruleg.

III

Í þessum kafla verður rakinn í megindráttum framburður ákærðu og vitna við aðalmeðferð að því marki sem nauðsynlegt er fyrir úrlausn málsins. Tekið skal fram að við aðalmeðferð gáfu allnokkur vitni skýrslur sem ekki verða reifaðar hér þar eð framburður þeirra hefur ekki þýðingu fyrir úrlausn málsins.

Ákærði Lárus Welding var forstjóri bankans frá 1. maí 2007 og gegndi því starfi þar til starfsemi bankans lauk í lok september 2008. Hann bar að hann hefði aldrei starfað við markaðsviðskipti, hann hefði hvorki þekkt né haft aðgang að kerfinu sem notað var til að kaupa og selja hlutabréf. Hann hefði hvorki tekið ákvarðanir né lagt á ráðin eða haft afskipti af því hvernig staðið var að viðskiptum með eigin hlutabréf Glitnis. Hann kvað bankann, eins og aðra banka, hafa verið virkan í viðskiptum með eigin bréf allt frá því að hann hóf störf hjá íslenskum bönkum árið 1999. Ákærði kvaðst engu hafa breytt um það verklag er hann hóf störf hjá Glitni vorið 2007. Hann kvað engin gögn vera til um að þetta hefði verið talið aðfinnsluvert og benti á bréf frá bankanum til fjármálaeftirlitsins frá vorinu 2007 þar sem skýrt er frá því að bankinn stundi virk viðskipti með hluti í honum sjálfum. Varðandi ákæruefni II. og III. kafla kvað ákærði lánin hafa verið hluta af hollustu- og hvatakerfi bankans til mikilvægra starfsmanna á umbrota- og endurskipulagningartímum hjá bankanum. Hann kvað sig og stjórnarformann bankans hafa lagt á ráðin með þetta en hann hefði haft fulla heimild starfskjaranefndar til að skuldbinda bankann gagnvart starfsmönnum. Ákærði kvað þessar lánveitingar hafa að fullu verið sambærilegar við kauprétti. Þess vegna væri ekki sanngjarnt að nota sama mælikvarða á þessi lán og venjuleg útlán til viðskiptavina.

Ákærði var fyrst spurður um ákæruefni I. kafla ákæru og beðinn um að gera grein fyrir starfsemi deildar eigin viðskipta bankans (hér eftir EVG). Hann kvaðst ekki geta það þar eð það hefði ekki verið á hans sérsviði og hann hefði ekki sett sig inn í starfsemina. Þá kvaðst hann ekki þekkja til verðbréfamiðlunar bankans eða hvernig samvinnu hennar og EVG hefði verið háttað. Töflurnar í ákærunni voru bornar undir ákærða en hann kvaðst ekki hafa kynnt sér þær sérstaklega. Tók þó fram að honum hefði verið ókunnugt um að einhver munur væri á pöruðum viðskiptum og tilkynntum viðskiptum. Ákærða var bent á gögn sem sýna, að mati ákæruvaldsins, að kauptilboð EVG á ákærutímabilinu hafi verið mun fleiri en sölutilboðin. Hann kvað sér hafa verið ókunnugt um þetta og ekki vita hver hefði gefið starfsmönnum EVG fyrirmæli á þessum tíma. Þá benti ákæruvaldið ákærða á að svo virtist sem EVG hefði keypt hlutabréf á markaði í skráðum pörunarviðskiptum og síðan selt í tilkynntum viðskiptum. Hann kvaðst ekki hafa vitað til þess að lagt hefði verið upp með að standa þannig að málum. Þá kvaðst ákærði ekki vita hvernig fjárfestingarheimildir EVG hefðu verið ákvarðaðar og heldur ekki varðandi eigin bréf. Hann hefði ekki tekið ákvörðun um að deildinni væri heimilt að eiga allt að 5% af hlutabréfum í bankanum á þessum tíma. Ákærði kvað það sjást í gögnum málsins að áhættustýring og regluvarsla virtust hafa fylgst með stöðu bankans í eigin bréfum. Ákærði var spurður hver hefði verið vitneskja hans og æðstu stjórnenda bankans um stöðu EVG í eigin bréfum og kvaðst hann ekki muna eftir því sérstaklega nema það hefði komið upp í nefndum. Það hafi hins vegar augljóslega verið brugðist við þegar staðan virtist vera við 5 eða 10% mörkin. Málið hafi verið kannað, bréf seld eða staðan minnkuð. Hann kvaðst hins vegar ekki muna sérstaklega hvað hefði verið gert og ekki þekkja til hlutverks verðbréfamiðlunar við að forðast að EVG færi yfir mörkin. Ákærði kvaðst ekki muna til þess að viðskipti EVG með eigin hlutabréf hefðu verið rædd á stjórnarfundum bankans og heldur ekki formleg eða óformleg viðskiptavakt með eigin bréf. Hann kvaðst sjálfur ekki minnast þess að hafa litið svo á að einhver viðskiptavakt hefði verið í gangi eins og hann orðaði það.

Undir ákærða voru borin tölvuskeyti og símtöl sem ákæruvaldið telur að sýni aðkomu hans að því að losa um eign bankans í eigin hlutabréfum. Ákærði kvaðst ekki geta svarað fyrir þessi gögn nema þar sem hann hefði verið aðili að samtölum eða sendingum. Hann kvað þarna koma fram áhyggjur af stöðu bankans sem síðan hefði verið tekið á með viðamiklum aðgerðum vorið 2008. Hluti af þeim aðgerðum hefði verið lánveitingarnar sem ákært er fyrir í III. kafla ákæru. Þá tók ákærði fram að ekki væri óeðlilegt að hann sem forstjóri spyrðist fyrir um það af hverju stór fjárfestir væri að selja hlut í bankanum eða hver væri að „hamra okkur niður“ eins og hann spurði í einum póstinum. Á sama hátt kvað ákærði viðbrögð sín við skeyti starfsmanns bankans, sem fjallaði um þunga stöðu bankans í eigin bréfum, hafa eðlilega verið að reyna að fá nýja fjárfesta að bankanum, eins og reynt hefði verið að gera haustið 2008.

Ákærði var nú spurður um ákæruefni II. og III. kafla ákæru. Hann kvaðst hafa setið í áhættunefnd bankans sem hefði verið æðsta lánanefnd hans. Hann kvað alla nefndarmenn hafa þurft að samþykkja lánamál en einnig hefðu verið heimildir til millifundasamþykkta. Þær hefðu verið þannig að formaður eða varaformaður gátu samþykkt lán sem síðan hefði verið staðfest á næsta fundi nefndarinnar. Hefðu lán verið utan marka áhættunefndar hefði stjórn bankans þurft að samþykkja þau. Varðandi lánveitingarnar kvað ákærði þær hafa verið í tengslum við umfangsmiklar uppsagnir og breytingar á framkvæmdastjórn um miðjan maí 2008. Þá hefðu verið teknar ákvarðanir um að umbuna þeim lykilstarfsmönnum sem eftir voru. Búið hafi verið að frysta alla bónusa og kauprétti og hætt hafi verið við launahækkanir. Ákærði tók fram að ganga hafi mátt betur frá þessum lánveitingum en hann hefði undirritað lánabeiðnirnar ásamt Þorsteini Má Baldvinssyni stjórnarformanni. Þessar lánveitingar til hlutabréfakaupa hafi verið hugsaðar sem hvati handa lykilstarfsmönnum, enda ljóst að þeir myndu ekki fá bónusa greidda eins og verið hafði. Þá hafi verið ljóst að kaupréttarsamningar voru orðnir verðlausir. Ákærði kvaðst ekki muna hver hefði ákveðið að lána einkahlutafélögum þessara starfsmanna fyrir hlutabréfakaupum. Þetta hefði verið útfærsla sem ákveðin hefði verið eins og hann orðaði það. Eina tryggingin sem tekin hefði verið fyrir lánunum hefði verið bréfin sjálf og hefði það skýrst af því að þetta var hvatakerfi eins og áður greinir. Hér hefði ekki verið um hefðbundin útlán að ræða. Ákærða var bent á að samkvæmt gögnum málsins hefði þremur af yfirmönnum bankans verið falið að ganga frá þessum málum en hann kvaðst ekki muna hver hefði falið þeim það eða skipt með þeim verkum. Þá var ákærða bent á að lánamálin hefðu átt að fara fyrir stjórn í maí 2008 en ekki verði séð að af því hafi orðið. Ákærði kvaðst ekki vera sammála þessu og benti á að á dagskrá stjórnarfundar 6. maí og aftur 5. júní hefði verið verkefnið „Project Lean“ sem hefði snúist um að lækka rekstrarkostnað bankans og kvaðst hann þess fullviss að lánamálin hefðu verið rædd í tengslum við það verkefni. Þá kvaðst ákærði hafa rætt málið tvisvar við nefndarmenn starfskjaranefndar.

Ákærði Jóhannes Baldursson bar að starfsemi EVG hefði verið að reka viðskiptavakt og vera í stöðutöku fyrir reikning bankans. Á ákærutímabilinu hafi deildin heyrt undir markaðsviðskipti sem ákærði hafi verið framkvæmdastjóri fyrir. Hann kvaðst ekki hafa lagt línurnar varðandi viðskipti með eigin hluti í bankanum heldur hefðu heimildir til þess verið sóttar til nefnda og kvaðst hann hafa setið í einhverjum þeirra á ákærutímabilinu. Þá kvað ákærði bankann hafa verið viðskiptavaka með eigin hluti. Hann kvaðst hafa starfað lengi í bankanum og alltaf litið svo á að bankinn væri viðskiptavaki og virkur í viðskiptum. Hann kvaðst ekkert hafa velt því fyrir sér hvort þetta hefði verið óformleg viðskiptavakt. Ákærði var spurður hvaða yfirsýn hann hefði haft yfir það hversu mikið bankinn keypti af eigin bréfum og kvaðst hann hafa fengið upplýsingar um það reglulega frá áhættustýringu bankans. Hann hafi hins vegar ekki haft upplýsingar um hversu mikið hafi verið keypt eða selt innan hvers dags og hann hefði ekki komið að því að leggja línurnar. Þess vegna hefði ekkert verið gert að hans undirlagi eins og hann sé ákærður fyrir. Starfsmenn EVG hafi haft ákvörðunarvald um magn og gengi tilboða sem þeir hafi sett fram en átt að vinna innan heimilda. Sjálfur kvaðst hann ekki hafa haft afskipti af viðskiptum EVG með eigin hlutabréf bankans. Hann kvað ekki hafa verið rætt við sig frá degi til dags um þetta heldur um markaðinn almennt, ekki bara hlutabréf í bankanum. Þegar ákærði var spurður hverjir hefðu haft eftirlit með EVG benti hann á regluvörð og innri endurskoðun. Nefndirnar hefðu sett mörk en hefðu ekki beint gegnt eftirlitshlutverki. Þá kvað hann miðlara bankans hafa verið í samskiptum við deildir eigin viðskipta í öðrum bönkum en ekki bara í Glitni. Það hefði ekki verið stefnan að miðlarar Glitnis ættu bara að eiga viðskipti við EVG. Ákærði kvaðst engar athugasemdir hafa við töfluna í ákæru aðra en þær að hún sýndi bara pöruð viðskipti sem hann hélt fram að gæfi ranga mynd af starfseminni.

Ákærði kvað að fyrir upphaf starfstíma hans hjá Glitni hefði verið ákveðið að bankinn yrði með stærri stöðu í sér en hjá öðrum og hafi það verið til þess að geta mætt kaupréttum. Ef bankinn ætti engin bréf í sjálfum sér væri hann óvarinn gagnvart þeim kaupréttum sem hann hefði verið búinn að gefa út samkvæmt starfskjarastefnu stjórnar bankans. Borið var undir ákærða yfirlit í gögnum málsins yfir viðskipti á ákærutímabilinu þar sem fram kemur að kauptilboð EVG í sjálfvirkum pörunarviðskiptum hafi verið mun fleiri en sölutilboðin. Hann kvaðst ekki kannast við þetta en taldi það samt samrýmast viðskiptavakt. Þá kvað ákærði það geta verið að leitað hefði verið til stórra kaupenda þegar eign bankans í eigin hlutabréfum fór að nálgast 5% og hafi það væntanlega verið talin hagkvæmari leið fyrir bankann en að selja á markaði. Ákærði kvaðst hafa fengið skýrslur frá áhættustýringu um stöðu bankans í eigin bréfum og þar með upplýsingar um hvort hagnaður eða tap væri af stöðunni. Hann kvað fjárfestingarheimildir EVG hafa verið ákvarðaðar af markaðsáhættunefnd og síðar efnahagsnefnd. Hann kvaðst hafa tekið sæti í markaðsáhættunefnd í júní 2007. Borin voru undir ákærða svonefnt management overview, skýrsla áhættustýringar um markaðsáhættu og skýrsla um eigin hlutabréf. Hann kannaðist við að hafa fengið þessi gögn send óreglulega.

Ákærði kvað áhættustýringu bankans hafa fylgst með hvort staða hans í eigin bréfum væri innan lögbundinna 10% marka. Innanhúsreglan hafi verið að halda sér innan 5% marka og hefði áhættustýring einnig fylgst með því. Hann kvað það ekki hafa verið sitt hlutverk að finna kaupendur að hlutabréfum ef eign bankans hefði verið að nálgast þessi mörk. Hlutabréfaviðskipti hafi ekki verið hans sérsvið. Hann kvað stjórn bankans hafa verið kunnugt um viðskiptavakt bankans enda hefði það komið fram í ársreikningum hans að bankinn hefði verið virkur í viðskiptum með eigin hluti. Ákærði var spurður hvort samningur hefði legið til grundvallar viðskiptavaktinni og svaraði hann því til að hann hefði tekið við fullmótaðri starfsemi þegar hann hóf störf hjá bankanum og það hefði ekki verið hans hlutverk að breyta því. Þá kvað hann eftirlitsaðila aldrei hafa gert athugasemdir við þennan þátt í starfsemi bankans. Hann var spurður af hverju EVG hafi sett fram margfalt fleiri kauptilboð en sölutilboð ef um raunverulega viðskiptavakt hefði verið að ræða og svaraði hann því til að eftirspurnin hefði verið í tilkynntum viðskiptum. Ákærði kvað aðra á markaðnum hafa vitað af viðskiptavaktinni enda hefði hún verið tilkynnt Kauphöllinni á sínum tíma.

Ákærði kvað meðákærða Lárus ekki hafa lagt línurnar með þá háttsemi sem ákært er fyrir og hann hefði heldur ekki lagt fyrir sig að koma á framfæri fyrirmælum til starfsmanna bankans um hvernig þeir ættu að haga viðskiptum með eigin hluti bankans. Þeir hefðu heldur ekki haft samráð um hvernig kauphallarviðskiptum með eigin hluti Glitnis skyldi hagað.

Ákærði Jónas Guðmundsson kvaðst hafa hafið störf hjá Glitni 1. mars 2007 og unnið hjá bankanum út ákærutímabilið. Allan tímann í EVG. Hann kvað starf sitt hafa falist í stöðutöku fyrir bankann í hlutabréfum á hlutabréfamarkaði og einnig að sjá um viðskiptastöðutöku í bréfum bankans. Í upphafi starfstíma síns hefði hann fengið fyrirmæli um hvernig hann ætti að haga viðskiptum sínum en hann hefði ekki fengið bein fyrirmæli í daglegum störfum. Næsti yfirmaður hans hefði verið Magnús Pálmi Örnólfsson og hefði hann fylgst með og fengið allar stöður sendar. Þeir hefðu verið í daglegum samskiptum. Tilgangur og markmið EVG hafi verið að hagnast á stöðutöku og eiga viðskipti með hlutabréf skráð í kauphöll. Þá hafi deildin tryggt að hluthafar í bankanum gætu selt bréf sín í honum, deildin hafi því verið eins konar viðskiptavakt í eigin bréfum. Hann kvað EVG hafa verið með kaup- og sölutilboð inni til að tryggja seljanleika hlutabréfa í bankanum. Deildin hefði haft heimildir til að eiga allt að 5% í bankanum en það hefði þó verið breytilegt. Töflur í ákæru voru bornar undir ákærða og hafði hann engar athugasemdir við þær en benti á að EVG hefði verið virk á markaðnum frá opnun hans til lokunar.

Borin var undir ákærða tafla í gögnum málsins þar sem fram kemur, að mati ákæruvaldsins, að kaup EVG í sjálfvirkum pörunarviðskiptum hafi verið mun meiri en salan. Hann var spurður hvernig á því stæði og svaraði að það væri eðli lækkandi markaða. Þá væri meira verið að slá á kauphliðina eins og ákærði orðaði það. Hann benti einnig á að ákæruvaldið væri bara með sjálfvirka pörun en ekki utanþingsviðskipti og teldi hann gögn um þetta því ekki marktæk. Þá kvað hann deildina örugglega hafa verið með sölutilboð en það var bara ekki verið að slá þau eins og hann komst að orði. Þá hafi deildin selt mikið í utanþingsviðskiptum. Ákærða var bent á mun á kaup- og sölutilboðum og suma mánuðina væru þau síðarnefndu fá. Hann kvað EVG hafa endurnýjað kauptilboðin þegar þau hefðu verið slegin og þarna hefði meira verið slegið á kaup- en söluhliðina. Deildin hefði viljað veita bréfunum seljanleika, eins og hann orðaði það, en hann féllst á að það væri ekki það sama og stöðutaka. Sækjandinn spurði ákærða hvort hægt væri að halda því fram að starfsemi EVG hefði verið viðskiptavakt þegar litið væri til stórfellds munar á kauptilboðum annars vegar og sölutilboðum hins vegar og svo til stórfelld taps af viðskiptunum. Ákærði svaraði að deildin hefði selt jafnmikið og hún hefði keypt en það hefði ekki gerst í sjálfvirkri pörun.

Sækjandinn bar undir ákærða allmörg símtöl og tölvupósta þar sem hann ræðir við vinnufélaga sína og aðra um gengi hlutabréfa og aðrar aðstæður á markaði. Ákærði kvaðst yfirleitt ekki muna eftir þessu enda liðin 10 ár. Þá benti hann á að hann væri að tala við vini sína og vinnufélaga og þeir hefðu notað ákveðið orðfæri sem ekki væri hægt að taka bókstaflega. Þetta tíðkaðist í öllum starfsgreinum.

Ákærði kvaðst hafa hitt meðákærða Lárus einstaka sinnum og þeir spjallað um daginn og veginn. Hann hefði hvorki gefið sér fyrirmæli né haft afskipti af störfum sínum. Hann kvaðst ekki muna til þess að meðákærði Jóhannes hefði gefið sér fyrirmæli er hann hóf störf hjá Glitni.

Ákærði Valgarð Már Valgarðsson kvaðst hafa hafið störf í bankanum haustið 2007 og starfað þar út starfstíma bankans. Hann kvað yfirmann sinn hjá EVG hafa verið Magnús Pálma Örnólfsson. Annars hefði hann verið nokkuð sjálfráður í störfum innan sinna heimilda til að kaupa erlend hlutabréf. Varðandi innlend bréf hafi deildin verið með samninga um viðskiptavaktir og einnig hafi hún átt viðskipti með eigin bréf bankans með því að bjóða þau til sölu og kaupa þau í kauphöll. Á vegum EVG hafi verið sett inn tilboð í bréf bankans á hverjum degi til að dýpka markaðinn og auka tækifæri fjárfesta. Á starfstíma hans hafi verið verðlækkun og því meiri þörf á kauptilboðum, þar með hafi seljanleiki bréfanna verið tryggður að einhverju leyti. Ákærði tók þó fram að hann hefði ekki fylgst með stöðu eigin bréfa á hverjum degi og benti á að hann hefði starfað inna svonefndra Kínamúra. Hann kvaðst ekki hafa upplifað meiri söluþrýsting en kaupáhuga á þessum tíma. Minni aðilar hefðu haft áhuga á að selja á þinginu en stærri aðilar viljað kaupa í utanþingsviðskiptum. Ákærði kvaðst ekki muna hvort hann hefði vitað á sínum tíma hverjar heimildir EVG til að eiga bréf voru en hann vissi það nú, eftir að hafa lesið gögn málsins.

Sækjandinn bar undir ákærða gögn sem hann taldi sýna að í öllum mánuðum frá júní 2007 og til loka september 2008 hefðu kaup EVG á hlutabréfum í bankanum í sjálfvirkum pörunarviðskiptum verið mun meiri en sala í sams konar viðskiptum. Hann kvaðst ekki muna eftir þessu en ítrekaði að hann hefði upplifað mikinn kaupáhuga og hefðu þau viðskipti verið tilkynnt utan þings. Hann kvaðst ekki minnast þess að hafa fengið fyrirmæli um að selja ekki þessi Glitnisbréf í sjálfvirkum pörunarviðskiptum. Þá var ákærða bent á töflu sem sýnir mun á fjölda kaup- og sölutilboða og hann spurður hver skýringin á því væri. Ákærði kvaðst ekki hafa fylgst með viðskiptum í eigin bréfum á hverjum degi og gæti ekki tjáð sig um þetta. Hann kvaðst heldur ekki vita af hverju EVG var svona virk í kauphliðinni í lokunaruppboðunum. Þá kvaðst hann ekki geta tjáð sig um tap EVG, hann hefði ekki verið að fylgjast með hagnaði eða tapi frá degi til dags. Hann kvaðst heldur ekki hafa fylgst með hvort EVG væri að nálgast 5% mörkin.

Ákærði var spurður hvort bankinn hefði verið viðskiptavaki í eigin bréfum, formlegur eða óformlegur, og hann svaraði að það hefði ekki verið viðskiptavakt en vísaði að öðru leyti í svör sín hér að framan og bætti við að alkunna hefði verið á sínum tíma að bankarnir hefðu sett inn tilboð í eigin bréf.

Ákærði kvað meðákærða Lárus hvorki hafa gefið sér fyrirmæli né haft afskipti af störfum sínum. Þá kvað hann meðákærða Jóhannes ekki hafa gefið sér fyrirmæli um hvernig hann ætti að haga tilboðagerð í kauphöll.

Ákærði Pétur Jónasson kvaðst hafa unnið í EVG á tímabilinu frá mars og fram í september 2007. Hann hefði svo látið af störfum hjá bankanum í maí 2008. Hann kvað starf sitt hafa verið að sjá um samningsbundnar viðskiptavaktir, koma með greiningar og fjárfestingarhugmyndir tengdar afleiðum og að fjárfesta fyrir hönd bankans. Næsti yfirmaður hans hefði verið Magnús Pálmi Örnólfsson og yfirmaður hans hefði verið meðákærði Jóhannes. Ákærði kvaðst hafa litið á meðákærða Jónas sem óformlegan yfirmann enda hefði hann verið sér eldri og reyndari en mundi ekki hvort hann hefði gefið sér fyrirmæli. Ákærði kvað hlutverk EVG hafa verið að vera með viðskiptavakt á ákveðnum bréfum og að fjárfesta á hlutabréfamarkaði fyrir hönd bankans. Ákærði var spurður um samskiptin við meðákærða Jónas og kvaðst hann mest lítið muna eftir þeim en þeir hefðu þó setið á sama stað við vinnu. Töflur í ákæru voru bornar undir ákærða en hann kvaðst lítið geta tjáð sig um þær enda unnið stuttan tíma í EVG, kvaðst hafa hætt 18. september 2007. Þá voru borin undir hann gögn um að bankinn hefði keypt meira af eigin bréfum en hann seldi. Ákærði kvaðst ekki muna hvernig á því hefði staðið. Hann kvaðst ekki hafa fengið fyrirmæli um þessi kaup. Þegar hann hefði keypt hefði það verið vegna þess að hann taldi það góðan fjárfestingarkost. Þá kvaðst hann halda að ekki hefði verið tap á deildinni meðan hann vann þar. Hann kvað öll viðskipti sín hafa verið byggð á hagnaðarforsendum og kvaðst ekki kannast við viðskiptavakt, hvorki formlega né óformlega. Þá var hann spurður um röð kauptilboða sem lögð voru fram í upphafi dags en kvaðst nú ekki muna að greina frá því af hverju það hefði verið gert.

Sækjandinn bar undir ákærða símtöl og tölvupósta þar sem hann ræðir við vinnufélaga sína um starf sitt. Ákærði kvaðst yfirleitt ekki muna eftir þessu enda liðin 10 ár. Þá benti hann á að hann væri að tala við vini sína og vinnufélaga og þeir hefðu notað ákveðið orðfæri sem ekki ætti að taka of bókstaflega. Ákærði kvaðst ekki hafa fengið fyrirmæli um starf sitt frá meðákærðu Lárusi og Jóhannesi.

Vitnið Magnús Pálmi Örnólfsson var yfirmaður EVG á ákærutímabilinu. Ákærðu Jónas, Valgarð Már og Pétur voru undirmenn hans. Hann bar að þeir hefðu haft ákveðnar heimildir til viðskipta sem samþykktar hefðu verið af áhættunefnd bankans og viðskiptin hefðu verið undir eftirliti áhættustýringar. Hann kvaðst aldrei hafa gefið starfsmönnum EVG fyrirmæli en heldur aldrei bannað þeim neitt. Þá kvað hann deildina hafa verið með viðskiptavakt til að gera markaðinn dýpri, eins og hann orðaði það. Kvaðst hann gera ráð fyrir að samningar hefðu verið um það. Hann kvað sig minna að EVG hefði mátt eiga 5% í bankanum og hefði hann sagt áhættustýringu að hann vildi fá að vita ef farið væri upp fyrir þau mörk. Hann hefði ekki talið það sitt hlutverk að fylgjast með því. Hann hefði ekki lagt línur með það innan deildarinnar hvernig haga ætti tilboðum heldur treyst starfsmönnunum til þess. Magnús kvaðst hins vegar hafa fengið skýrslur frá áhættustýringu og því hefði honum verið ljóst hvaða stöður voru í gangi, eins og hann orðaði það. Hann hefði almennt ekki setið fundi með áhættustýringu þótt verið geti að hann hafi farið á slíkan fund. Hann kvaðst ekki minnast þess að hafa rætt við ákærða Lárus Welding um EVG.

Rósant Már Torfason starfaði á fjárfestingasviði bankans hluta af ákærutímabilinu og bar ábyrgð á fjárfestingum í óskráðum eignum. Í maí 2008 var hann ráðinn fjármálastjóri bankans og gegndi þeirri stöðu til loka starfsemi bankans. Þá var ákærði Lárus yfirmaður hans. Hann kvaðst hafa tekið sæti í áhættunefnd í mars 2008 en hefði áður setið í lánanefnd í stuttan tíma. Eftir að hann varð fjármálastjóri kvaðst hann hafa tekið sæti í efnahagsnefnd og fjárfestingaráði. Á þeim tíma er hann sat í efnahagsnefnd ákvað hún fjárfestingamörk EVG. Á fundum nefndarinnar hefði verið farið yfir stöðuna í eigin viðskiptum og þau tekin til umfjöllunar af og til. Eins hefði verið rætt um tap EVG og haft samband við regluvörð vegna þess. Hann kvaðst ekki muna eftir umræðum í nefndinni um að EVG væri viðskiptavaki með eigin hlutabréf en hann hefði litið svo á og það hefði verið almennt innan bankans. Þá kvað hann það hafa komið til umræðu þegar bankinn var að nálgast lögbundin 5 eða 10% takmörk á eign sinni í eigin hlutabréfum. Hins vegar mundi hann ekki eftir umræðu um að bankinn myndi kaupa eigin bréf til að halda uppi gengi bréfanna. Um mitt ár 2008 hafi verið umræða um að breikka eigendahóp bankans og leita meðal annars til útlendra fjárfesta.

Rósant kvaðst hafa verið starfsmaður EVG frá 1998 til ársloka 2003 og þá hafi bankinn verið með viðskiptavakt í eigin bréfum.

Varðandi ákæruefni II. og III. kafla bar Rósant að hann hefði, sem starfsmaður bankans, sóst eftir að eignast hlutabréf í honum með fjármögnun bankans. Hann hefði fengið að kaupa bréf og í einhverjum tilfellum með kauprétti. Síðar kvaðst hann hafa óskað eftir því við ákærða Lárus að fá að vera með ef slíkt stæði aftur til boða. Hann kvað ákærða síðan hafa kallað sig og aðra á fund þar sem komið hefði fram að það væri vilji stjórnar, stjórnarformanns og hans að setja upp pakka fyrir ákveðna starfsmenn, eins og hann orðaði það. Hann kvað ákærða hafa óskað eftir aðstoð hans við það. Úr því hafi orðið sú lausn að bankinn myndi lána inn í einkahlutafélög starfsmannanna og hefði hann tekið að sér að vera í samskiptum við endurskoðunarskrifstofu um stofnun þeirra. Rósant kvað það hafa legið fyrir að það þyrfti samþykki stjórnar til að þetta gæti gengið í gegn og kvaðst hann hafa skilið það svo að það lægi fyrir.

Ingi Rafnar Júlíusson var forstöðumaður verðbréfamiðlunar bankans meginhluta ákærutímabilsins. Yfirmaður hans undir lokin hafi verið ákærði Jóhannes en fyrir þann tíma hafi það verið Norðmaður er starfaði í bankanum. Hann kvað verðbréfamiðlunina hafa haft mikil samskipti við starfsmenn EVG þar sem hún hefði verið einn af stærstu viðskiptavinum verðbréfamiðlunarinnar. Hann kvað hlutverk miðlunarinnar ekki hafa verið annað gagnvart hlutabréfum í Glitni en öðrum félögum. Þá hefði hann ekki orðið var við þrýsting á starfsmenn verðbréfmiðlunar að finna kaupendur að hlutabréfum í Glitni. Hann kvað verðbréfamiðlunina ekki hafa fengið kerfisbundið upplýsingar um hvað bankinn ætti mikið af bréfum í sjálfum sér en deildin hefði fylgst náið með hluthafalistum allra fyrirtækja og hefðu viðbrögðin ekki verið öðruvísi gagnvart bankanum en gagnvart öðrum félögum. Þá kvað hann EVG hafa verið viðskiptavaka með hlutabréf bankans og hafa verið það í langan tíma, að minnsta kosti frá því að hann hóf störf í bankanum um áramótin 1999 og 2000. Varðandi viðskiptavaktina kvað hann sig og þá sem unnu á markaðnum aldrei hafa litið svo á að pöruð viðskipti og utanþingsviðskipti væru aðskildir hlutir. Ingi Rafnar kvað ákærða Lárus engin afskipti hafa haft af samskiptum verðbréfamiðlunar og EVG.

Ólafur Viðarsson vann við áhættustýringu í bankanum á ákærutímabilinu, nánar tiltekið við að skilgreina markaðsáhættu bankans. Hann kvaðst hafa byrjað að vinna í bankanum 2006 og þá hefði verið í gildi viðmið um 5 og 10% eignarhluti bankans í eigin bréfum. Það hefðu verið nefndir bankans sem ákváðu þessi mörk. Þetta hafi ekki breyst við komu ákærða Lárusar í bankann 2007. Hann kvað ákærða engin afskipti hafa haft af störfum sínum. Ólafur kvaðst ekki muna hvort ákærði hefði fengið „Market Risk Report“ sem sent var daglega úr kerfum bankans en hann hefði fengið svonefnt „Management yfirlit“. Í því hafi komið fram yfirlit yfir alla markaðsáhættu bankans.

Alexander Kristján Guðmundsson var fjármálastjóri Glitnis frá júní 2007 til maí 2008, er hann hætti störfum í bankanum. Hann kvaðst hafa setið í markaðsáhættunefnd og síðar í efnahagsnefnd. Yfirmaður hans var ákærði Lárus og eins kvaðst hann hafa haft samskipti við ákærða Jóhannes og óformleg samskipti við starfsmenn EVG. Hann kvaðst ekki muna eftir umræðum um hvort EVG væri viðskiptavaki með hlutabréf bankans. Hann kvaðst kannast við að bankinn hefði stundað viðskipti með eigin hluti og kvað það hafa verið skilning manna að bankinn hefði haft viðskiptavakt á eigin hlutum, eins og hann orðaði það.

Sverrir Örn Þorvaldsson var forstöðumaður áhættustýringar bankans á ákærutímabilinu auk þess að sitja í efnahagsnefnd, áhættunefnd og markaðsáhættunefnd. Hann kvað starfsmenn sína hafa verið í samskiptum við starfsmenn EVG til að fá upplýsingar sem síðar hefðu verið lagðar fyrir nefndir bankans. Þá kannaðist hann við að bankinn hefði verið með viðskiptavakt í eigin hlutum, það er að kaupa og selja hlutabréf í bankanum og halda þar með markaðnum virkum. Hann kvaðst ekki hafa komið að lánveitingunum sem ákært er fyrir í II. og III. kafla og taldi þær ekki hafa verið ræddar í áhættunefnd.

Eggert Þór Kristófersson var framkvæmdastjóri eignastýringar bankans á Íslandi og í Finnlandi á árinu 2008. Hann hafði starfað í EVG til ársloka 2004 og kvað bankann hafa verið með viðskiptavakt í hlutabréfum á þessum tíma. Mikilvægt hafi verið fyrir hlutabréfaeigendur að búinn væri til markaður fyrir bréfin, bæði til þess að geta verðmetið þau og keypt og selt hvenær sem þeir vildu. Hann kvaðst aldrei hafa orðið var við athugasemdir við þetta. Þá kvað hann engan mun hafa verið gerðan á pöruðum viðskiptum og tilkynntum viðskiptum. Hann taldi langmest viðskipti hafa verið í tilkynntum viðskiptum.

Ágúst Hrafnkelsson var innri endurskoðandi bankans frá hausti 2007 og fram að falli hans. Hann kvað kaup bankans á eigin bréfum ekki hafa verið skoðuð sérstaklega á þessum tíma og heldur ekki tap á þeim viðskiptum. Hann kvað hafa verið fylgst með hvernig áhættustýringin hefði eftirlit með hvort bankinn færi yfir lögbundinn eignarhlut í sjálfum sér.

Ágúst var spurður um ákæruefni II. og III. kafla ákæru og borinn undir hann hluti úr skýrslu innri endurskoðunar. Hann kvað innri endurskoðun hafa haft ákveðnar áhyggjur af fjárhagsstöðu lánanna og fjárhag stjórnenda með þessi lán. Hann kvaðst ekki muna eftir viðbrögðum en kvaðst muna eftir að hafa rætt þetta við ákærða Lárus.

Einar Páll Tamini var framkvæmdastjóri lögfræði- og regluvörslusviðs bankans á ákærutímabilinu eða til 15. janúar 2008. Einnig var hann ritari stjórnar. Hann kvaðst ekki muna til þess að málefni EVG hefðu verið rædd á stjórnarfundum og ekki hvort deildin hefði verið með viðskiptavakt í eigin bréfum. Í fundargerðum hefði komið fram allt sem hefði verið á dagskrá og allar ákvarðanir sem teknar voru. Þá kvað Einar fjármálaeftirlitinu hafa verið kunnugt um viðskiptavaktina.

Hörður Felix Harðarson var yfirlögfræðingur bankans frá febrúar 2008 til loka starfsemi bankans. Í starfinu fólst meðal annars að vera ritari stjórnar. Hann kvaðst ekki muna eftir að staða bankans í eigin bréfum hefði verið rædd á stjórnarfundum. Hið sama gilti um EVG. Varðandi lánveitingarnar sem ákært er í fyrir í II. og III. kafla kvað Hörður Rósant Má hafa kynnt málið fyrir sér og fleiri. Hann taldi ákærða Lárus hafa verið á þeim fundi einnig. Á fundinum hefði verið gerð grein fyrir því að til stæði að gefa ákveðnum lykilstarfsmönnum kost á að fjárfesta í bankanum í gegnum hlutafélög til að takmarka áhættu þeirra. Bankinn myndi fjármagna kaupin með lánum. Hörður kvaðst hafa talið að þetta væri í raun og veru önnur útfærsla á kauprétti en á þessum tíma hefðu kaupréttir starfsmanna verið orðnir verðlausir. Hann kvaðst ekki hafa komið að málinu að öðru leyti og mundi ekki til þess að það hefði verið rætt í stjórninni.

Elfar Rúnarsson, sem vann við starfsmannamál í bankanum, bar að bankinn hefði verið með árangurstengingar í formi kauprétta og eins hefði tíðkast að starfsmönnum væri lánað til kaupa á hlutabréfum. Hann kvaðst hafa byrjað að vinna hjá forvera Glitnis 1997 og hefði þetta tíðkast síðan þá og tengst starfskjörum.

Helgi Rúnar Óskarsson vann við starfsmannamál í bankanum. Hann bar að kaupréttir hefðu verið mjög íþyngjandi fyrir bankann og reynt hefði verið að finna aðrar leiðir til að umbuna lykilstarfsmönnum. Þetta hafi einnig tengst umræðum fyrri hluta árs 2008 um hvernig hægt væri að lækka rekstrarkostnað bankans. Hann kvað lánin til hlutabréfakaupanna hafa verið hugsuð sem hluti af hvatakerfi en þau hefðu verið meðhöndluð á annan hátt í reikningsskilum bankans en kaupréttirnir. Kaupin hafi einnig tengt saman hagsmuni bankans og starfsmanna. Hann kvað aðra þætti ekki hafa verið rædda varðandi þessi hlutabréfkaup, svo sem að þau væru til þess gerð að hafa áhrif á framboð og/eða eftirspurn eftir hlutabréfum.

Elmar Svavarsson var hlutabréfamiðlari hjá Glitni á ákærutímabilinu. Hann kvaðst hafa verið í samskiptum við EVG og starfsmenn hennar, þar með talda ákærðu Jónas, Valgarð og Pétur, mismiklum þó. Hann kvaðst ekki hafa fundið fyrir óeðlilegum þrýstingi frá EVG um að finna kaupendur að bréfum til að létta á þeim hjá deildinni. Spurður um viðbrögð sinnar deildar við því er bankinn átti mikið af eigin bréfum eða var að nálgast mörk svaraði hann að þegar hefði sést að einhver ætti mikið af bréfum hefði þar verið tækifæri til að koma á viðskiptum ef kaupandi fyndist. Þetta hafi verið þóknanadrifinn hugsanaháttur. Undir Elmar voru borin samskipti við starfsmenn bankans, þar á meðal ákærða Jónas, með tölvupóstum og samtölum. Hann kvaðst ekki muna nú að til útskýra þau.

Elmar kvaðst alltaf hafa staðið í þeirri meiningu að EVG hefði verið með viðskiptavakt með hluti í bankanum. Með henni hafi EVG verið skuldbundin til að vera með ákveðið magn af kaup- og sölutilboðum á hverjum degi.

Bjarni Ármannsson, sem var bankastjóri Glitnis á undan ákærða Lárusi frá vorinu 2000 til apríl 2007, kvaðst alltaf hafa litið svo á að bankinn væri með viðskiptavakt á eigin hlutum. Það hefði verið mikilvægt fyrir bankann að virk verðmyndun væri með hlutabréf í honum. Þau hafi til dæmis verið notuð sem gagngjald í viðskiptum og verið því gjaldeyrir í sjálfu sér. Hann staðfesti rétt bréf frá 24. apríl 2007 frá bankanum til Fjármálaeftirlitsins þar sem fram kemur að bankinn stundi virka viðskiptavakt með hluti í sjálfum sér og vart líði sá dagur að bankinn eigi ekki viðskipti með slík bréf. Hann kvað alltaf hafa talið að stjórn bankans og hluthöfum hefði verið kunnugt um þetta. Þá kvað hann Fjármálaeftirlitið ekki hafa gert athugasemdir. Hann kvað EVG hafa séð um viðskiptin með bréfin en áhættustýring hefði séð um að deildin héldi sér innan marka.

Þorsteinn Már Baldvinsson tók sæti í stjórn Glitnis í febrúar 2008 og var formaður hennar. Hann kvaðst hafa haft samskipti við ákærða Lárus en mundi ekki eftir samskiptum við ákærða Jóhannes eða að hafa átt samskipti við EVG. Hann mundi ekki eftir umræðum í stjórninni um viðskiptavakt eða nauðsyn þess að útvega kaupendur að hlutabréfum í bankanum. Hins vegar taldi hann víst að bankinn hefði verið með vakt á hlutabréfum eins og önnur fyrirtæki í landinu.

Þorsteinn var spurður um ákæruefni II. og III. kafla ákæru og kvaðst hann hafa lýst þeirri skoðun sinni á aðalfundi 2008 að æskilegt væri að æðstu stjórnendur bankans ættu hlut í honum. Hann kannaðist við að hafa undirritað lánsskjölin ásamt ákærða Lárusi en ekki mundi hann nákvæmlega hvenær það var gert en hann hefði undirritað á skrifstofu ákærða. Þorsteinn kvað ólíklegt að hann og ákærði Lárus hefðu tveir einir tekið ákvörðun um lánveitingarnar en gat ekki gert nánari grein fyrir því. Hann var spurður hvort hann hefði undirritað fyrir hönd stjórnar og kvaðst hann ekki geta svarað því tíu árum seinna.

Þorsteinn M. Jónsson, sem var stjórnarformaður bankans frá apríl 2007 til febrúar 2008, taldi það hafa verið almenna vitneskju að EVG væri viðskiptavaki með eigin bréf bankans. Deildin hefði keypt og selt hlutabréfin. Hann kvaðst ekki muna til þess að fjallað hefði verið um deildina á stjórnarfundum en það kæmi þá fram í fundargerðum. Hann mundi ekki heldur hvort fjallað hefði verið um nauðsyn þess að útvega kaupendur að hlutabréfum í bankanum.

Þórarinn Viðar Þórarinsson sat í stjórn bankans frá febrúar 2005 og fram í febrúar 2006 og aftur frá febrúar 2007 og fram í apríl sama ár. Hann kvaðst hafa vitað til þess að bankinn hefði verið viðskiptavaki með eigin bréf, það hefði verið á allra vitorði. Stjórnin hefði hins vegar engar ákvarðanir tekið um þau mál.

Kristín Edwald sat í stjórn bankans frá febrúar og fram í október 2008. Hún mundi ekki eftir að fjallað hefði verið um EVG á stjórnarfundum og heldur ekki hvort rætt hefði verið um að útvega þyrfti kaupendur að hlutabréfum. Hún mundi ekki eftir að fjallað hefði verið um lánamálin sem eru ákæruefni II. og III. kafla og minntist þess ekki að stjórnarformanni hefði verið veitt umboð til að samþykkja lánin. Þó minnti hana að stjórnarformaðurinn hefði haft mjög sterkar skoðanir á móti kaupréttarsamningum. Hún bar að ef stjórnin hefði tekið ákvarðanir í þessum efnum hefðu þær verið bókaðar í fundargerð stjórnar.

Björn Ingi Sveinsson var í stjórn bankans á ákærutímabilinu. Hann kvaðst ekki hafa verið í samskiptum við starfsmenn EVG og minntist þess ekki að rætt hefði verið á stjórnarfundum um deildina eða að hún væri viðskiptavaki með eigin bréf bankans. Hann kvað það hins vegar hafa verið vitað að bankinn, eins og aðrir bankar, væri að versla með eigin bréf. Þá minntist hann heldur ekki umræðna í stjórn um að útvega þyrfti kaupendur að hlutabréfum í bankanum. Hann kvaðst ekki muna að stjórn bankans hefði komið að lánveitingum sem ákært er fyrir í II. og III. kafla ákæru. Hann minntist þess ekki að stjórn bankans hefði veitt stjórnarformanni umboð til að samþykkja lánin fyrir hönd stjórnarinnar. Þá mundi hann heldur ekki eftir að hvata- eða kaupaukakerfi starfsmanna hefðu verið rædd á stjórnarfundum.

Sigurður G. Guðjónsson sat í stjórn bankans frá febrúar 2008. Hann kvaðst ekki hafa átt í samskiptum við EVG og minntist þess ekki að rætt hefði verið að hún væri viðskiptavaki með hlutabréf í bankanum. Þegar hann var spurður hvort starfsemi EVG hefði verið rædd á stjórnarfundum benti hann á fundargerðir sem hlytu að bera með sér hvað hefði verið rætt. Fundargerðirnar endurspegluðu þau mál sem tekin hefðu verið fyrir og afgreidd. Hann taldi að ekki hefði verið rætt í stjórninni að útvega þyrfti kaupendur að hlutabréfum vegna þess að bankinn væri að nálgast tiltekin mörk. Þá mundi hann ekki til þess að lánamálin sem ákært er fyrir í II. og III. kafla ákæru hefðu verið rædd á stjórnarfundum en taldi ákærða Lárus ekki endilega hafa þurft að bera þau undir stjórnina. Það hlyti að standa í fundargerð ef stjórnin hefði veitt formanni umboð til að samþykkja þessi lán fyrir hönd stjórnarinnar.

Jón Sigurðsson sat í stjórn bankans á ákærutímabilinu. Hann kvaðst ekki hafa verið í samskiptum við starfsmenn EVG og minntist þess ekki að rætt hefði verið á stjórnarfundum um deildina eða að hún væri viðskiptavaki með eigin bréf bankans. Þá minntist hann heldur ekki umræðna í stjórn um að útvega þyrfti kaupendur að hlutabréfum í bankanum. Hann kvaðst hins vegar hafa vitað að bankinn ætti viðskipti með eigin bréf. Jón kvaðst ekki muna sérstaklega eftir að lánin til 14 starfsmanna bankans hefðu verið rædd í stjórninni en taldi þó líklegt að þetta hefði komið upp eins og hann orðaði það en benti að öðru leyti á fundargerðir. Þá mundi hann ekki til þess að stjórnin hefði veitt stjórnarformanni umboð til að samþykkja lánamálin fyrir hönd stjórnarinnar.

Kristinn Þór Geirsson var varastjórnarmaður frá júní 2007 og fram í febrúar 2008 er hann settist í aðalstjórn. Hann hætti í stjórn bankans í apríl 2008. Hann sat einnig í efnahagsnefnd bankans í sex mánuði en kvaðst ekki hafa verið í samskiptum við starfsmenn EVG. Hann taldi sig þó hafa vitað að deildin hefði verið viðskiptavaki með hlutabréf í bankanum. Kristinn var spurður um ákæruefni II. og III. kafla. Hann kvað að vorið 2008 hefði verið gert átak í því að lækka rekstrarkostnað bankans. Af því tilefni hefðu kaupréttir starfsmanna verið teknir til athugunar en þeir hafi verið dýrir í bókhaldslegum skilningi án þess að hafa efnahagsleg áhrif á bankann. Þess vegna hafi verið rætt að fella þá niður og í staðinn kæmu kaup starfsmanna á hlutabréfum. Umrædd lán hafi því tengst starfskjörum þeirra er þau fengu.

Haukur Guðjónsson var varamaður í stjórn bankans og í stjórn hans á ákærutímabilinu. Hann kvaðst ekki muna eftir umræðum um EVG og heldur ekki um viðskiptavakt. Þá mundi hann ekki eftir umræðum um hlutabréf í bankanum eða að útvega þyrfti kaupendur að þeim. Hann mundi ekki eftir umræðum um lánamálin sem ákært er fyrir í II. og III. kafla og heldur ekki að stjórnarformanni hefði verið veitt umboð til að samþykkja þessi lán.

Baldur Thorlacius var starfsmaður Kauphallarinnar á ákærutímabilinu. Hann bar um eftirlitskerfi með starfsemi fjármálafyrirtækja og hvernig þau hefðu gefið til kynna ef um einhvers konar frávik var að ræða á markaðnum, eins og hann orðaði það. Þá lýsti hann því hvernig Kauphöllin leitaði skýringa á frávikum ef tilefni þótti til. Ef grunur hefði vaknað um refsivert athæfi hefði það verið rannsakað. Hann lýsti því nánar hvernig eftirlitskerfin virkuðu og hvaða upplýsingar hefði vantað á sínum tíma.

Baldur kvað það lagaskyldu að tilkynna Kauphöllinni um viðskiptavaktir. Hún hefði eftirlit með þeim og hann nefndi sem dæmi að ef viðskiptavaki væri ekki með tilboð í upphafi dags væri hann látinn vita. Ástæðan gæti til dæmis hafa verið sú að það hefði gleymst. Hann var spurður hvort mikil uppkaup EVG á hlutabréfum í bankanum yfir langt tímabil gætu verið eðlileg hegðun viðskiptavaktar. Hann kvað það hafa verið álit Kauphallarinnar að það samræmdist ekki hefðbundinni viðskiptavakt. Þá kvað Baldur Kauphöllina hafa vitað að bankinn keypti eigin hlutabréf en ekki hafi verið vitað í hvaða tilgangi.

Í III. kafla ákæru eru ákærða Lárusi gefin að sök umboðssvik með lánveitingunum sem þar eru raktar. Allir þeir sem áttu þar greind einkahlutafélög komu fyrir dóm við aðalmeðferð og gáfu skýrslu um hlutabréfakaupin. Allir þessir menn voru hátt settir hjá Glitni banka og þeim bar saman um að þeim hefði verið boðið að kaupa hlutabréf í bankanum sem hluta af starfskjörum þeirra og kæmu kaupin í stað kauprétta. Þá hafi þetta verið hugsað sem hluti af hvatakerfi bankans. Staðið hefði verið þannig að málum að þeim hefði verið boðið að stofnað yrði einkahlutafélag í þeirra nafni er keypti bréfin. Sjálfir hefðu þeir lagt fram ýmist 500 eða 600 þúsund krónur en að öðru leyti hefðu félögin verið eignalaus fyrir utan hlutabréfin. Bankinn hefði tekið veð í vörslusafni félaganna til tryggingar lánunum. Allir þessir menn báru að félögin væru gjaldþrota og lánin hefðu ekki verið greidd.

Í I. kafla ákæru er ákærðu öllum gefin að sök markaðsmisnotkun eins og þar er rakið. Ákærðu hafa neitað sök og var framburður þeirra reifaður í kaflanum hér að framan. Ákærðu báru að EVG hefði verið virk í viðskiptum með hlutabréf bankans um langa hríð eins og henni hefði verið heimilt og alkunna hefði verið. Töldu sumir ákærðu að um viðskiptavakt eða eins konar viðskiptavakt hefði verið að ræða. Eftirlitsstofnanir hefðu ekki gert athugasemdir við þessa starfsemi.

Samkvæmt 1. mgr. 116. gr. laga um verðbréfaviðskipti nr. 108/2007, sbr. áður efnislega samhljóða ákvæði 54. gr. laga nr. 33/2003 um verðbréfaviðskipti, með síðari breytingum, getur fjármálafyrirtæki, sem hefur heimild til verðbréfaviðskipta, skuldbundið sig með samningi við útgefanda fjármálagerninga til að vera viðskiptavaki, það er að kaupa og selja fyrir eigin reikning, eða reikning útgefanda, tiltekna fjármálagerninga í því skyni að markaðsverð skapist á þeim. Í 2. mgr. segir að viðskiptavaki skuli tilkynna um samninginn til skipulegs verðbréfamarkaðar þar sem viðkomandi fjármálagerningar hafi verið teknir til viðskipta. Þá eru ákvæði um það hvað eigi að tilkynna. Í 3. mgr. eru ákvæði um það hvernig viðskiptavaki skuli standa að kaup- og sölutilboðum dag hvern. Í 4. mgr. segir að geri fjármálafyrirtæki viðskiptavakasamning um viðskipti fyrir reikning útgefanda skuli tryggt að útgefanda sé ekki unnt að hafa áhrif á ákvarðanir um viðskipti á grundvelli samningsins.

Ákærðu er gefið að sök að hafa brotið gegn a- og b- lið 1. töluliðar 1. mgr. 117. gr. nefndra laga um verðbréfaviðskipti, sbr. áður samhljóða ákvæði í þágildandi lögum um verðbréfaviðskipti nr. 33/2003, sbr. lög nr. 31/2005. Þessi lagagrein fjallar um markaðsmisnotkun og í fyrri stafliðnum er það talið vera markaðsmisnotkun að eiga viðskipti eða gera tilboð sem gefa eða eru líkleg til að gefa framboð, eftirspurn eða verð fjármálagerninga ranglega eða misvísandi til kynna. Í síðari stafliðnum er það talið vera markaðsmisnotkun að eiga viðskipti eða gera tilboð sem tryggja óeðlilegt verð eða búa til verð á einum eða fleiri fjármálagerningum, nema aðilinn sem átti viðskiptin eða gaf fyrirmæli um þau geti sýnt fram á að ástæður að baki þeim séu lögmætar og að viðskiptin eða fyrirmæli um þau hafi verið í samræmi við viðurkennda markaðsframkvæmd á viðkomandi skipulegum verðbréfamarkaði.

Í ákærunni er háttsemi ákærðu lýst eins og hún horfir við ákæruvaldinu. Ákæruvaldið byggir á því að ákærðu hafi á ákærutímabilinu haldið uppi verði á hlutabréfum í bankanum eins og lýst er í ákærunni og nánar er útlistað í töflum sem þar eru. Þessi háttsemi hafi valdið því að hjá bankanum söfnuðust fyrir hlutabréf sem síðan hafi verið ráðstafað í stórum utanþingsviðskiptum, meðal annars þeim ákært er fyrir í II. og III. kafla ákæru. Ákærðu hafa ekki gert athugasemdir við framsetningu ákæruvaldsins eins og hún er í töflum í ákæru. Þeir benda þó á að ekki hafi verið rétt af ákæruvaldinu að líta einungis til paraðra viðskipta og taka í engu mið af utanþingsviðskiptum þar sem hlutabréf í bankanum voru seld. Vörn ákærðu byggir á því að hluta til að um löglega viðskiptavakt hafi verið að ræða sem öllum, þar með töldum eftirlitsaðilum, hafi verið kunnugt um, og eigi því að sýkna þá.

Dæmt hefur verið að sjálfvirk pörunarviðskipti í kauphöll eru annars eðlis en viðskipti sem gerð eru annars staðar jafnvel þótt þau viðskipti séu tilkynnt þangað um leið eða skömmu eftir að þau eru gerð. Með pöruðum viðskiptum er leitast við að tryggja að viðskiptin séu gerð milli ótengdra aðila þannig að verð á hlutabréfum ráðist af raunverulegu framboði og eftirspurn á markaði. Engin slík umgjörð er um kaup og sölu hlutabréfa utan kauphallar eða skipulegs verðbréfamarkaðar. Þess vegna hefur verið talið réttlætanlegt að gera greinarmun á þessum tvenns konar viðskiptum þegar skorið er úr um það hvort markaðsmisnotkun hafi átt sér stað.

Þegar afstaða er tekin til sakargifta á hendur ákærðu skiptir ekki aðeins máli hvert var umfang viðskipta EVG með hluti í bankanum í sjálfvirkri pörun á ákærutímabilinu, heldur einnig sú staðreynd að þar var að langmestu leyti um kaup að ræða. Hlutirnir voru síðan að verulegu leyti seldir af bankanum utan skipulegs verðbréfamarkaðar í allmörgum sölum, þar á meðal þeim sem ákært er fyrir í II. og III. kafla ákæru. Ekki verður séð að um þetta sé ágreiningur í málinu. Stjórnendur bankans báru ábyrgð á þeirri tilhögun viðskipta með eigin hluti sem gerð hefur verið grein fyrir, en selja mátti þá hluti sem keyptir höfðu verið í Kauphöll aftur á þeim vettvangi. Það var ekki gert á ákærutímabilinu nema að óverulegu leyti og því ekki sú umgjörð til staðar um þau viðskipti sem tryggja átti að verð hlutanna réðist af raunverulegu framboði og eftirspurn líkt og á við um sjálfvirk pörunarviðskipti í kauphöll. Með skírskotun til þessa er rétt að horfa fram hjá öðrum viðskiptum en hinum sjálfvirku pörunarviðskiptum þegar leyst er úr því hvort viðskipti EVG með eigin bréf á ákærutímabilinu hafi falið í sér markaðsmisnotkun samkvæmt a- og b-liðum 1. töluliðar 117. gr. laga nr. 108/2007.

Hér að framan var rakið það sem segir í 116. gr. laga um verðbréfaviðskipti um viðskiptavaka. Samkvæmt því sem þar segir er það hlutverk viðskiptavaka að sjá til þess að til sé virkur markaður með þau verðbréf sem hann hefur tekið að sér að vera með viðskiptavakt fyrir. Þetta gerir hann með því að vera reiðubúinn til að kaupa verðbréfin þegar ekki er um aðra kaupendur að ræða, og hið sama á við um sölu. Viðskiptavakinn á hins vegar ekki að hafa áhrif á gangverk markaðarins, sem á að ákveða verð verðbréfa með kaupum og sölum. Af gögnum málsins, þar með töldum töflum yfir viðskipti sem í ákæru greinir, er ljóst að viðskipti EVG gengu lengra á ákærutímabilinu en viðskiptavaki í eðlilegu viðskiptaumhverfi á að gera. Það er því ekki fallist á það með ákærðu að kaup og sala EVG á hlutabréfum í bankanum hafi, á ákærutímabilinu, verið viðskiptavakt. Þá er til þess að líta að samkvæmt lögum nr. 31/2005, um breytingu á lögum nr. 33/2003 um verðbréfaviðskipti, var fjármálafyrirtækjum sem hafa heimild til verðbréfaviðskipta gert óheimilt að stunda viðskipti með eigin hluti á slíkum markaði í því skyni að greiða fyrir því að markaðsverð skapaðist á þeim, sbr. nú niðurlag 1. mgr. 116. gr. laga nr. 108/2007, nema um væri að ræða viðskipti í endurkaupaáætlun eða við verðjöfnun fjármálagerninga, sbr. 1. tölulið 3. mgr. 115. gr. sömu laga.

Með vísun til framangreinds er það niðurstaða dómsins að EVG hafi á ákærutímabilinu átt viðskipti með hlutabréf í bankanum sem gáfu ranglega til kynna að eftirspurn væri eftir bréfunum þegar eftirspurnin var öll deildarinnar.

Í kaflanum hér að framan var rakinn framburður ákærðu fyrir dómi. Ákærðu Jónas, Valgarð Már og Pétur könnuðust við að hafa sett inn kaup- og sölutilboð, eins og rakið var, en báru fyrir sig að það hefði verið eðlilegur hluti af starfsemi EVG að stunda virk viðskipti með eigin bréf. Það er niðurstaða dómsins að ákærðu hafi hlotið að vera ljóst að kaup þeirra og sala á hlutabréfum í bankanum, þó einkum umfangsmikil kaup, endurspegluðu ekki stöðu hins raunverulega markaðar og voru til þess fallin að hafa áhrif á verðmyndun hlutabréfa í bankanum. Breytir engu um sök ákærðu þótt þeir hafi gengið inn í verklag sem mun hafa tíðkast hjá bankanum áður en þeir hófu störf í EVG. Hér að framan voru rakin þau ákvæði 117. gr. laga nr. 108/2007 sem ákærðu eru ákærðir fyrir að hafa brotið. Þessi ákvæði eru skýr hvað ákæruatriðin varðar og er því hafnað þeirri málsvörn ákærðu að um óskýra refsiheimild sé að ræða eða að ófyrirsjáanlegt hafi verið að athafnir þeirra væru refsiverðar.

Ákærði Jóhannes var fyrst forstöðumaður og síðar framkvæmdastjóri markaðsviðskipta sem EVG heyrði undir. Ákærði sat í markaðsáhættunefnd frá því í júní 2007 og síðar í efnahagsnefnd eftir að nefndirnar sameinuðust. Hann fékk reglulega upplýsingar um það hversu mikið bankinn keypti af eigin hlutabréfum. Hann kvaðst hins vegar ekki hafa lagt línurnar með viðskiptin og hefði því ekkert verið gert að hans „undirlagi“ eins og hann sé ákærður fyrir. Þegar litið er til stöðu ákærða í bankanum, þeirra upplýsinga sem hann fékk um starfsemi EVG og tölvuskeyta, til hans og frá honum, sem fjalla um stöðu bankans í eigin hlutabréfum er það niðurstaða dómsins að ákærði hafi hlotið að vita að kaup deildarinnar á hlutabréfum í bankanum hafi ekki verið í samræmi við lög, eins og að framan var rakið.

Ákærði Lárus var forstjóri bankans. Hann var einnig formaður í áhættunefnd og sat í efnahagsnefnd á ákærutímabilinu. Hann bar að sér hefði verið ókunnugt um starfsemi deildarinnar þar eð hún hefði ekki verið á hans sérsviði. Að mati dómsins er þessi framburður ákærða ekki trúverðugur. Meðal gagna málsins eru tölvuskeyti sem ákærði ýmist fékk eða sendi og fjalla um stöðu bankans í eigin bréfum og samkvæmt þeim hlaut ákærða að vera ljóst að hlutabréf í bankanum söfnuðust fyrir vegna kaupa EVG. Þá er til þess að líta að hann sá um að þessi hlutabréf væru seld einkahlutafélögum starfsmanna bankans, eins og fjallað verður um hér síðar þegar leyst verður úr ákæruefnum II. og III. kafla.

Með vísun til þess sem nú hefur verið rakið er það niðurstaða dómsins að ákærðu hafi í sameiningu stundað markaðsmisnotkun eins og þeim er gefin að sök í I. kafla ákæru. Markaðsmisnotkunina framkvæmdu ákærðu Jónas, Valgarð Már og Pétur sem starfsmenn EVG að undirlagi ákærðu Lárusar og Jóhannesar. Með orðsambandinu „að undirlagi“ er átt við eitthvað sé gert að ráði eða frumkvæði annars, og þannig hefur þetta orðasamband verið túlkað í sambærilegum málum. Breytir engu um sök ákærðu allra þótt þeir hafi gengið inn í verklag sem mun hafa tíðkast hjá bankanum um nokkurn tíma áður en ákærði Lárus hóf þar störf og ákærði Jóhannes tók við forstöðu á sviði markaðsviðskipta bankans. Samkvæmt þessu verða ákærðu sakfelldir fyrir það sem þeim er gefið að sök í I. kafla ákæru og hafa þeir með því brotið gegn a-lið 1. töluliðar 1. mgr. 117. gr. laga nr. 108/2007.

Í II. og III. kafla ákæru er ákærða Lárusi gefin að sök markaðsmisnotkun og umboðssvik, eins og þar er rakið. Ákærði neitar sök og hefur borið að lánveitingarnar hafi verið hluti af starfskjörum lykilstarfsmanna bankans og komið í stað kauprétta. Þessi framburður hans fær stoð í framburði starfsmannanna og annarra vitna sem rakinn var í kaflanum hér að framan. Þá hefur ákærði haldið því fram að vegna þessa hlutverks lánanna hafi ekki gilt um þau almennar lánareglur bankans. Ákæruvaldið heldur því hins vegar fram að ákærði hafi sniðgengið lánareglur bankans þar sem þar til bærar stofnanir hans hafi ekki fjallað um lánveitingarnar heldur hafi ákærði tekið ákvörðunina með tilstyrk stjórnarformanns bankans.

Kaupréttur á hlutabréfum til handa starfsmanni felur jafnan í sér að vinnuveitandi starfsmannsins veitir honum rétt til að kaupa bréfin eftir tiltekinn tíma og á ákveðnu innlausnarverði. Kaupréttur er oftast háður þeim skilyrðum að starfsmaður starfi enn hjá því fyrirtæki sem réttinn veitir fram yfir þann tíma þegar nýting réttarins verður virk. Slíkur samningur er einnig alla jafna bindandi fyrir útgefandann en starfsmaðurinn getur valið hvort hann nýtir réttinn eða ekki. Ef markaðsverð hlutabréfanna er hærra en innlausnarverðið sem kveðið er á um í kaupréttarsamningnum á þeim tíma sem nýting kaupréttarins verður virk þá getur starfsmaðurinn hagnast sem nemur mismuninum.

Kaupréttir eru alla jafna gerðir upp í reiðufé eða með því að starfsmaðurinn kaupir hlutabréf. Ef samningurinn er gerður upp með reiðufé þá greiðir fyrirtækið starfsmanninum mismuninn á markaðsverði hlutabréfanna og innlausnarverðinu. Í því tilviki eignast starfsmaðurinn hins vegar ekki hlutabréf í fyrirtækinu og þá heldur ekki rétt til arðgreiðslna eða atkvæðarétt á hluthafafundum. Ef kauprétturinn er hins vegar gerður upp með afhendingu á hlutabréfum þá felur það í sér að starfsmaðurinn eignast hlutabréfin og nýtur þess ábata sem eignarhaldi á þeim fylgir, til dæmis réttar til arðgreiðslna og atkvæðaréttar á hluthafafundum. Starfsmaðurinn þarf að sama skapi að fjármagna kaupin á hlutabréfunum og getur fjármögnunin í slíkum tilvikum verið í formi eigin fjár eða láns. Fjármögnun þeirra viðskipta er engu að síður aðskilinn þáttur frá réttinum til kaupa á bréfunum. Ef viðkomandi starfsmaður tekur lán fyrir kaupunum er nauðsynlegt að meta greiðslugetu hans og eignastöðu og eftir atvikum krefjast viðeigandi trygginga til að tryggja hagsmuni lánveitandans.

Í þeim viðskiptum sem ákært er fyrir voru það einkahlutafélög í eigu starfsmanna sem keyptu hlutabréf í bankanum og lánaði bankinn að fullu fyrir kaupverði hlutabréfanna. Eins og fram hefur komið hér að framan, þá hefur ákærði borið að lánveitingarnar til kaupa á hlutabréfum sem ákært er fyrir hafi verið hluti af starfskjörum lykilstarfsmanna bankans og komið í stað kauprétta. Ekki er ástæða til að draga í efa að umræddar lánveitingar hafi getað orkað sem hvati á þessa starfsmenn og að þeim hafi öðrum þræði verið ætlað að vera slíkir hvatar. Það breytir þó ekki því að þessir hvatar voru útfærðir sem lán til þessara einkahlutafélaga til hlutabréfakaupa. Við þessi viðskipti færðist eignarhald bréfanna til einkahlutafélaganna og fengu þau rétt til þess ábata sem hlutabréfaeigninni fylgir, þar með talið rétt til arðgreiðslna og atkvæðarétt á hluthafafundum.

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða dómsins að hafna því að lánveitingarnar verði réttlættar með því að þær hafi verið hluti af starfskjörum starfsmanna bankans og komið í stað kauprétta. Telur dómurinn að líta verði á þær eins og önnur lán sem bankinn veitti. Gögn varðandi lánveitingarnar, það er lánabeiðnirnar, voru undirrituð af ákærða Lárusi og stjórnarformanni bankans til samþykkis. Engin skrifleg gögn eru um að lánveitingarnar hafi verið bornar undir stjórn bankans, áhættunefnd eða aðrar stofnanir hans er taka áttu ákvarðanir um þær, eins og lánareglur bankans gerðu ráð fyrir. Ekkert vitni bar um að stjórn bankans hefði fjallað um þær. Samkvæmt þessu er sannað, gegn neitun ákærða Lárusar, að hann hafi veitt lánin án þess að hafa til þess heimild. Með þessu misnotaði hann aðstöðu sína sem forstjóri bankans sem hann hafði heimild til að skuldbinda. Ekki verður séð að greiðslugeta umræddra einkahlutafélaga hafi verið metin, en eigendur þeirra báru að þau hefðu ekki átt aðrar eignir en hlutabréfin, sem voru einu veð bankans. Af gögnum málsins, þar með töldum yfirheyrslum fyrir dómi, er ljóst að á þessum tíma, vorið 2008, voru verulegir erfiðleikar í rekstri bankans. Hafði meðal annars verið gripið til þess ráðs að skera niður rekstrarkostnað og af þeim sökum hafði mörgum starfsmönnum verið sagt upp störfum. Ákærða hlaut því að vera ljóst að með því að lána þessar háu fjárhæðir til einkahlutafélaga er engar aðrar eignir áttu en hlutabréfin og höfðu engan rekstur með höndum stefndi hann þessum fjármunum bankans í verulega hættu. Einu tryggingar bankans voru vörslusöfn félaganna sem í voru einungis nefnd hlutabréf. Dómurinn hafnar þeirri málsvörn ákærða að áhætta samfara lánveitingunum hafi verið sambærileg og af kaupréttum. Bankinn hafði keypt hlutabréfin sem skiptu um hendur fyrir verulegar fjárhæðir sem hann hefði ekki þurft að gera ef um kauprétt hefði verið að ræða. Meta verður þessa háttsemi ákærða honum til ásetnings, sbr. 243. gr. almennra hegningarlaga, og var brot hans fullframið við útgreiðslu lánanna. Samkvæmt þessu er það niðurstaða dómsins að ákærði hafi gerst sekur um umboðssvik eins og honum er gefið að sök í III. kafla ákærunnar og er brot hans rétt fært til refsiákvæðis í ákærunni.

Í II. kafla ákæru er ákærða Lárusi gefin að sök markaðsmisnotkun með því að hafa komið á framangreindum kaupum og látið líta svo út að félög starfsmannanna hefðu lagt fram fé til kaupanna þegar kaupin voru í raun fjármögnuð af bankanum, eins og nánar er rakið í ákærukaflanum. Brot ákærða er talið varða við a-lið 1. töluliðar og 2. tölulið 1. mgr. 117. gr. laga um verðbréfaviðskipti. Ákvæði a-liðar voru rakin hér að framan en í 2. tölulið segir að með markaðsmisnotkun sé átt við það að eiga viðskipti eða gera tilboð sem byggð séu á tilbúningi eða þar sem notuð séu einhver form blekkingar eða sýndarmennsku. Í umfjöllun um I. kafla ákæru hér að framan var komist að þeirri niðurstöðu að ákærðu allir hefðu gerst sekir um markaðsmisnotkun, eins og þar er rakið. Þar kemur einnig fram að þetta atferli ákærðu varð til þess að hlutabréf söfnuðust fyrir hjá bankanum. Þessi bréf voru meðal annars seld þeim 14 einkahlutafélögum starfsmanna bankans sem tilgreindir eru í III. kafla ákæru og með þeim kjörum sem að framan greinir. Þá var hér að framan komist að þeirri niðurstöðu að um venjuleg lán hefði verið að ræða og að sniðganga lánareglna verði ekki réttlætt með því að um hafi verið að ræða einhver þau kjör er jafna mætti til kauprétta. Eins og rakið hefur verið stofnuðu starfsmenn bankans einkahlutafélög sem keyptu bréfin og bankinn lánaði þeim að fullu fyrir kaupverðinu. Starfsmennirnir lögðu einungis fram lága fjárhæð til stofnunar einkahlutafélaganna og tryggingar voru ekki aðrar en vörslusafn hvers einkahlutafélags sem hafði aðeins að geyma hlutabréfin. Þegar allt þetta er virt þá er það niðurstaða dómsins að þessi viðskipti hafi ekki gefið til kynna raunverulega eftirspurn eftir hlutabréfum í bankanum heldur hafi þau byggst á þeim tilbúningi að eftirspurn væri eftir þeim á markaði þegar í raun var aðeins verið að færa eignarhald bréfanna til einkahlutafélaga starfsmanna án þess að raunverulegt endurgjald kæmi á móti. Samkvæmt þessu verður ákærði Lárus sakfelldur fyrir markaðsmisnotkun eins og honum er gefið að sök í II. kafla ákæru og er brot hans þar rétt fært til refsiákvæða.

Samkvæmt öllu framansögðu er það niðurstaða dómsins að sakfella ákærðu samkvæmt ákærunni, eins og rakið var. Ákærði Lárus var dæmdur í eins árs fangelsi fyrir umboðssvik í nóvember 2016 og í desember 2017 var hann dæmdur í fimm ára fangelsi fyrir sams konar brot. Ákærði Jóhannes var dæmdur í þriggja ára fangelsi í desember 2015 fyrir umboðssvik og markaðsmisnotkun og í desember 2017 var hann dæmdur í tveggja ára fangelsi fyrir umboðssvik. Ákærðu Jónasi, Valgarði Má og Pétri hefur ekki áður verið refsað. Ákærða Lárusi verður dæmdur hegningarauki, sbr. 78. gr. almennra hegningarlaga, og refsing hans ákveðin samkvæmt 77. gr. sömu laga. Hann hefur þegar verið dæmdur í samtals sex ára fangelsi fyrir auðgunarbrot og verður honum því ekki gerð frekari refsing. Ákærða Jóhannesi verður einnig dæmdur hegningarauki og er refsing hans hæfilega ákveðin tólf mánaða fangelsi. Ákærðu Jónasi, Valgarði Má og Pétri hefur ekki áður verið refsað. Við ákvörðun refsinga þeirra verður litið til starfstíma þeirra hjá bankanum og umfangs viðskipta sem þeir stunduðu og rakin eru í ákærunni. Samkvæmt þessu verður ákærði Jónas dæmdur í tólf mánaða fangelsi, ákærði Valgarð Már í níu mánaða fangelsi og ákærði Pétur í sex mánaða fangelsi. Næsta haust verður liðinn áratugur frá því að íslensku bankarnir féllu og starfsemi Glitnis banka lauk. Með hliðsjón af þessum langa tíma, hreinum sakaferli ákærðu Jónasar, Valgarðs Más og Péturs og því að þeir voru undirmenn sem gengu inn í verklag sem aðrir höfðu mótað á undan þeim verður fullnustu refsinga þeirra frestað eins og í dómsorði greinir.

Loks verða ákærðu dæmdir til að greiða málsvarnarlaun verjenda sinna sem ákvörðuð eru með virðisaukaskatti í dómsorði en annan kostnað leiddi ekki af rekstri málsins.

Dóminn kváðu upp héraðsdómararnir Arngrímur Ísberg dómsformaður og Hildur Briem og Björn Óli Guðmundsson löggiltur endurskoðandi.

D ó m s o r ð:

Ákærða, Lárusi Welding, er ekki gerð refsing.

Ákærði, Jóhannes Baldursson, sæti fangelsi í tólf mánuði.

Ákærði, Jónas Guðmundsson, sæti fangelsi í tólf mánuði.

Ákærði, Valgarð Már Valgarðsson, sæti fangelsi í níu mánuði.

Ákærði, Pétur Jónason, sæti fangelsi í sex mánuði.

Fresta skal fullnustu refsinga ákærðu Jónasar, Valgarðs Más og Péturs og skulu þær falla niður að liðnu einu ári frá deginum í dag að telja, haldi ákærðu almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

Ákærði Lárus greiði málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Óttars Pálssonar lögmanns, 26.487.020 krónur.

Ákærði Jóhannes greiði málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Reimars Péturssonar lögmanns, 11.804.800 krónur.

Ákærði Jónas greiði málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Almars Þórs Möller lögmanns, 3.193.620 krónur.

Ákærði Valgarð Már greiði málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Gizurar Bergsteinssonar lögmanns, 2.371.500 krónur og þóknun fyrri verjanda síns, Helga Sigurðssonar lögmanns, 1.496.680 krónur.

Ákærði Pétur greiði málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Gunnars Egils Egilssonar lögmanns, 5.333.240 krónur og þóknun fyrri verjanda síns, Andra Gunnarssonar lögmanns, 1.433.440 krónur.

Arngrímur Ísberg

Hildur Briem

Björn Óli Guðmundsson